ΟΙ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ ΓΙΑ ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΜΕΝΟ ΥΛΙΚΟ ΑΠΟ ΤΙΣ ΗΠΑ

Η εκδήλωση για τον εορτασμό των 70 χρόνων (1947-2017) λειτουργίας του Γραφείου Αμυντικής Συνεργασίας Ελλάδος-ΗΠΑ («Office of Defense Cooperation»/ ODC), σημερινού διαδόχου της αρχικής «JUSMAG» αποτέλεσε μια λαμπρή ευκαιρία υπενθύμισης των άριστων σχέσεων μεταξύ Αθήνας και Ουάσιγκτον με ιδιαίτερη αναφορά σε ότι αφορά την αμυντική συνεργασία και κοινό στρατηγικό προσανατολισμό μεταξύ των δύο πλευρών.

Η εκδήλωση αυτή, που πραγματοποιήθηκε στην Λέσχη Αξιωματικών Ενόπλων Δυνάμεων (ΛΑΕΔ) στην πλατεία Ρηγίλλης και στο Πολεμικό Μουσείο περιελάμβανε επίδειξη εκθεμάτων και στατικής φωτογραφικής εκθέσεως, καθώς και παρουσιάσεις από τα τρία Γενικά Επιτελεία (ΓΕΣ, ΓΕΝ, ΓΕΑ) και το ODC. Ενδεικτικές ήταν οι τοποθετήσεις όλων των επίσημων που παρευρέθηκαν στην εκδήλωση και έδωσαν το στίγμα για κοινή σύμπλευση σε ότι αφορά την ασφάλεια στην ευρύτερη περιοχή της Ν.Α Μεσογείου, με αναφορές στην ιστορική παρακαταθήκη της βοήθειας και ενίσχυσης που πρόσφεραν οι ΗΠΑ σε δύσκολες εποχές για την Ελλάδα αμέσως μετά το Β’ ΠΠ και τις «κρίσιμες» δεκαετίες του ‘60 και του ‘70.

Τότε ήταν η περίοδος που ο ΕΣ οργανώθηκε σε νέα δεδομένα προκειμένου να ανταποκριθεί στις νέες απαιτήσεις και που επέτρεψαν όχι μόνο τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος ασφάλειας στην περιοχή αλλά και συμμετοχή ως αξιόπιστος σύμμαχος με εξαιρετικές επιδόσεις στον πόλεμο της Κορέας ήδη από το ‘50. Στη σημερινή χρονική συγκυρία οι ελληνικές Ε.Δ συμμετέχουν σε ΝΑΤΟικές ασκήσεις και επιχειρήσεις, ενώ παρέχουν σημαντικά σε υποδομές και μέσα τόσο επ’ ωφελεία της συμμαχίας όσο και για την εξυπηρέτηση των επιχειρήσεων των ΗΠΑ σε Ευρώπη, Αν Μεσόγειο και Μέση Ανατολή. Το πλέον πρόσφατο παράδειγμα ήταν η διεκπεραίωση αμερικανικών ελικοπτέρων UH-60 Blackhawk τον Φεβρουάριο του 2017 από το λιμάνι της Θεσσαλονίκης για άσκηση του Στρατού των ΗΠΑ στην Πολωνία.

Τι προσδοκά όμως σήμερα η ελληνική πλευρά από τον παραδοσιακό ρόλο των ΗΠΑ ως χώρας που διαχρονικά ενίσχυσε με κρίσιμο υλικό τον Ελληνικό Στρατό, προκειμένου να είναι σε θέση να καλύψει πιεστικές εξοπλιστικές ανάγκες;

Η ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗ ΤΩΝ CHINOOK

Φαίνεται ότι η Αεροπορία Στρατού αποτελεί το πλέον «ευαίσθητο» Όπλο του ΕΣ καθώς οι ανάγκες ενίσχυσης σε κύριο υλικό και ανταλλακτικά είναι τεράστιες. Ειδικότερα η έναρξη παραλαβών των μέσων μεταφορικών ελικοπτέρων CH-47D Chinook (10+5) από τα αποθέματα του Στρατού των ΗΠΑ ήταν καθοριστικής σημασίας για την αναβάθμιση της ικανότητας αερομεταφορών στην Ελλάδα με γνώμονα την ικανότητα πλήρους κάλυψης των απαιτήσεων της 71ης ΑΜ/Ταξιαρχίας στη Ν. Σάντα ώστε να δύναται να εκτελέσει τον κύριο ρόλο της που είναι οι αεραποβατικές επιχειρήσεις ενίσχυσης. Ήδη έχουν έρθει 6 CH-47D Chinook.

Παράλληλα δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για την σταδιακή κάλυψη αναγκών της 5ης ΑΜ/ Ταξιαρχίας με έδρα τα Χανιά, η οποία έχει κρίσιμο ρόλο στην ενίσχυση νήσων του Αν Αιγαίου. Πάρα ταύτα ο ρυθμός παραδόσεων δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ικανοποιητικός καθώς το κόστος για τη μεταφορά τους βαρύνει την ελληνική πλευρά με προφανείς επιπτώσεις στη δυσκολία ολοκλήρωσης της μεταβίβασης τους στον ΕΣ. Επίσης δεδομένης της δυσμενούς δημοσιονομικής συγκυρίας η ενίσχυση σε κρίσιμα ανταλλακτικά για AH-64A/D. UH-1H και CH-47D είναι ένας τομέας που είναι επιθυμητή η συνδρομή των ΗΠΑ. Το πλέον σημαντικό είναι η τεχνική υποστήριξη των AH-64A σε επίπεδο ροής ανταλλακτικών (συγκροτήματα και υποσυγκροτήματα ελικοπτέρων). Αυτό βέβαια που πρέπει να τονιστεί είναι πως τα CH-47D Chinook δεν μας κόστισαν και τόσο φτηνά ούτε παραχώρηση με συμβολικό τίμημα ήταν.

Ιδιαίτερα διαδεδομένη είναι η άποψη που θέλει η ΑΣ να έχει 30 ελικόπτερα πλήρως ετοιμοπόλεμα να εκτελέσουν αερομεταφορές. Η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική. Πρακτικά, τα τελευταία 5 της option έρχονται ως απόθεμα ανταλλακτικών και υποστήριξης των υφιστάμενων 15 ελικοπτέρων συν των 10 “νέων”. Επίσης, να τονίσουμε πως το καλύτερο αμερικάνικο ελικόπτερο CH-47D Chinook έχει περί τις 8000 ώρες πτήσεις όταν το “χειρότερο” ελληνικό έχει τον ίδιο αριθμό. Επιπροσθέτως, τα ελικόπτερα CH-47D Chinook λόγω της κατασκευής τους απαιτούν εκτεταμένους κύκλους συντήρησης απόρροια της πολυπλοκότητας των συγκροτημάτων και υποσυγκροτημάτων του ελικοπτέρου. Συνεπώς, ακόμα και όταν είναι όλα άψογα υπό τις πλέον ιδανικές συνθήκες (αυτό δεν ισχύει για την Ελλάδα) οι διαθεσιμότητες δεν ξεπερνούν το 50%.

ΕΠ ΑΟΡΙΣΤΟΝ ΜΕΤΑΘΕΣΗ ΓΙΑ Ε/Π BLACKHAWK ΚΑΙ ΑΡΜΑΤΑ ABRAMS

Σε ότι αφορά το ζήτημα που είχε ανακύψει παλαιότερα για παραχώρηση ε/π UH-60 Blackhawk για την αντικατάσταση των γερασμένων UH-1H Huey, καθίσταται εκτός οικονομικών δυνατοτήτων εφόσον η κίνηση αυτή, συνοδεύεται από την απαίτηση για δημιουργία υποδομής υποστήριξης που επιβαρύνει αποκλειστικά τον τελικό χρήστη. Δηλαδή την Αεροπορία Στρατού. Ϊδιο ακριβώς πρόβλημα φαίνεται να ισχύει και για την προμήθεια 250-400 αρμάτων M-1A1 Abrams τα οποία είχαν προσφερθεί παλαιότερα για την ανανέωση του αρματικού δυναμικού του ΕΣ από παλαιότερους τύπους, όπως τα Μ-48A5 MOLF που υπηρετούν από τη δεκαετία του 60. Και οι δύο αυτές περιπτώσεις εξοπλιστικών παραμένουν ανενεργά και αναμένεται να απασχολήσουν μελλοντικά τις προσπάθειες ανανέωσης μέσων των ΕΔ.

Αξίζει να τονιστεί όπως πληροφορηθήκαμε από πηγές του ΓΕΣ πως το κόστος για τα M-1A1 Abrams ξεκινούσε από 1,2 έως 2 δις δολάρια δεδομένων των αναγκών σε τεχνική υποστήριξη και πυρομαχικά. Το κόστος κρίθηκε απαγορευτικό. Επίσης, η κατάσταση των αρμάτων ήταν οριακή από πλευράς τεχνικής κατάστασης λόγω παλαιότητας. Αναφορικά, με τα UH-60 Blackhawk διαθέσιμα ήταν κάποια ελάχιστα στον αριθμό UH-60Α (άνω των 30 ετών) και αυτά σε μέτρια κατάσταση ενώ τα UH-60L δεν είναι διαθέσιμα πλέον αφού οι ΗΠΑ δεν τα αποδεσμεύουν. Τα UH-60L ήταν διαθέσιμα προ 4-5 ετών και με τιμή για έκαστο τα 18-19 εκατομμύρια δολάρια.

Τα UH-60Α απαιτούσαν εκτεταμένη δομική ανακατασκευή και έργο συντήρησης. Έτσι κρίθηκε ασύμφορη η απόκτηση τους. Το κόστος για τα 10 UH-60L ξεπερνούσε τα 180 εκατομμύρια δολάρια. Έτσι, η ΑΣ κατέληξε στα 10 ελικόπτερα CH-47SD συν άλλα 5 ως δικαίωμα προαίρεσης με συνολικό κόστος 80 εκατομμύρια δολάρια έναντι 100 των πρώτων 10. Σύνολο, 180 εκατομμύρια δολάρια. Από πλευράς ΗΠΑ ποτέ δεν υπήρξε πρόθεση ΔΩΡΕΑΝ παραχώρησης υλικού.

ΕΡΩΤΗΜΑΤΙΚΟ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ Η ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗ KIOWA

Η Ελλάδα εμφανίστηκε ως πιθανός αποδέκτης αριθμού ελαφρών εξοπλισμένων ελικοπτέρων Oh-58D Kiowa Warrior, τα οποία ο αμερικανικός Στρατός αναγκάστηκε να αποσύρει πρόωρα στα τέλη του 2014 εξ αιτίας περικοπών στον προϋπολογισμό Άμυνας του Πενταγώνου. Από τα 338 ελικόπτερα που ενεργούσαν σε ρόλο αναγνώρισης τα 308 προσφέρθηκαν σχεδόν άμεσα σε τρίτες χώρες στο πλαίσιο του προγράμματος EDA (Excess Defense Articles).

Με δεδομένο ότι ο ΕΣ είχε παλαιότερα εκδηλωμένη απαίτηση για προμήθεια 20 ελαφρών ελικοπτέρων αναγνώρισης, έγινε γνωστό το 2014 ότι εξετάζει το ενδεχόμενο να αποκτήσει αριθμό από τα πλεονάζοντα Kiowa Warrior του για την κάλυψη ρόλων επιτήρησης – αναγνώρισης – ελαφράς κρούσης και ειδικών επιχειρήσεων σε νησιά του Αν. Αιγαίου. Ένα χρόνο μετά πραγματοποιήθηκε Ανασκόπηση – Ενημέρωση δυνατοτήτων και τεχνικής υποστήριξης στο ΓΕΣ από αρμόδιους αμερικανούς συμβούλους. Ακολούθως το 2016 ανακοινώθηκε από την αρμόδια υπηρεσία αμυντικής συνεργασίας DSCA η παραχώρηση στην Ελλάδα 70 ε/π OH-58D μαζί με εξομοιωτές αποστολής και συστημάτων επί τιμήματος 86,5 εκ δολαρίων με την διευκρίνιση ότι λοιπόν εξοπλισμός και υπηρεσίες θα πρέπει να αποκτηθεί εξ ολοκλήρου με δαπάνες από την Ελλάδα.

Τα 70 ε/π OH-58D με γνώμονα το σχέδιο της ΑΣ αναμένται να δοθούν 40 σε δύο τάγματα ελικοπτέρων, 10 στη σχολή αεροπορίας στρατού και τα υπόλοιπα ως ανταλλακτικά. Η αρχική σκέψη για λόχους ελικοπτέρων στους σχηματισμούς της ΑΣΔΕΝ εγκαταλείφθηκε λόγω ανάγκης επιπρόσθετων υποδομών σε συνδιασμό με έλλειψη χειριστών και τεχνικού προσωπικού. Δεδομένου πως χρειάζεται 1,5 πλήρωμα ανά ελικόπτερο παραμένει ερωτηματικό το που θα βρεθούν τόσοι χειριστές αφού η Α.Σ παράγει ελάχιστους. Η απάντηση από πλευράς ΑΣ αν και όχι επαρκής αναφέρει πως χειριστές θα βρεθούν από τα AH-64A αφού έχουν πάρει τον δρόμο της απαξίωσης όπως και από τα UH-1H.

Αυτό αφορά τον οπλισμό τους που περιλαμβάνει ατρακτήδια πολυβόλων των 0,50, ρουκέτες των 2,75in και βλήματα AGM-114 Hellfire και φυσικά η τεχνική υποδομή με το ανάλογο πακέτο ανταλλακτικών που θα εξασφαλίσει υποστήριξη FOS σε βάθος χρόνου. Ήδη από πλευράς έχουν γίνει οι απαραίτητες ενέργειες με την αποστολή LoR και αναμένεται η περαιτέρω διαδικασία από πλευράς ΗΠΑ. Αξίζει να τονιστεί πως η Διεύθυνση Τεχνικού του ΓΕΣ έχει αρνητική εισήγηση λόγω των αναγκών υποστήριξης των ελικοπτέρων με έμφαση την έλλειψη τεχνικών και μηχανικών.

Πάντως και σε αυτήν περίπτωση η καταβολή ενός συμβολικού τιμήματος και η απαίτηση για χρηματοδότηση της δημιουργίας τεχνικής υποδομής από τον ΕΣ, δημιουργεί εύλογες αμφιβολίες για την ομαλή υλοποίηση της προμήθειας με περιορισμένες πιθανότητες να υπάρξει μια πιο «γενναιόδωρη» στάση από την πλευρά της Ουάσιγκτον. Ειδική έμφαση θα πρέπει να δοθεί από το ΓΕΣ σε ότι αφορά την ενίσχυση συστημάτων αλλά και μονάδων που επιδρούν ως «πολλαπλασιαστές ισχύος».

Στην πρώτη κατηγορία ανήκουν οι εκτοξευτές πολλαπλών ρουκετών MLRS που απαιτούν επαναπιστοποίηση πυρομαχικών και εκσυγχρονισμό εκτοξευτών εφόσον βρίσκονται σε υπηρεσία ανελειπώς από τα μέσα της δεκαετίας του 90. Φυσικά η πρόοδος της τεχνολογίας επιδρά καταλυτικά με την εισαγωγή νέων πυρομαχικών που απαιτούν αντίστοιχα εκσυγχρονισμό των φορέων – εκτοξευτών. Η συνδρομή της Ουάσιγκτον σε αυτό το ζήτημα είναι ένα ενδεχόμενο προς διερεύνηση όταν οι συνθήκες κριθούν κατάλληλες. Ακόμα δεν υπάρχει κάποια εξέλιξη. Γενικώς, οι ΗΠΑ είναι αρκετά φειδωλές στην αποδέσμευση οπλικών συστημάτων που επηρεάζουν την ισσοροπία. Ενδιαφέρον, υπάρχει και για αντιαρματικά M901 ITV (Improved TOW Vehicle) με στόχο την αντικατάσταση των FAGOT.

Τέλος η μέριμνα για προμήθεια φορητού οπλισμού και σύγχρονων υλικών για μονάδες Ειδικών Δυνάμεων και επίλεκτων σχηματισμών Πεζικού θα πρέπει κάποτε να μπει στην ατζέντα των συνομιλιών , δεδομένης της πλήρους αδυναμίας να εξασφαλιστούν επαρκή κονδύλια για την κάλυψη των υφιστάμενων αναγκών που είναι συσσωρεμένες και πιεστικότητας. Ενδεικτικά με το κόστος 2-4 ελικοπτέρων θα εξασφαλιστεί πολλαπλάσιο αποτέλεσμα για την πλήρη κάλυψη των μονάδων Ειδικών Δυνάμεων του ΓΕΣ αλλά και των αντίστοιχων τμημάτων του ΠΝ και της ΠΑ.

http://www.triklopodia.gr