Ντόναλντ Τραμπ: Μπορούν να τον καθαιρέσουν και για ποιό λόγο;
ΔΙΕΘΝΗ, ΡΟΗ 9:53:00 μ.μ.
Τον περασμένο Νοέμβριο, λίγο μετά την νίκη του Ντόναλντ Τραμπ έναντι της Χίλαρι Κλίντον, οι προβλέψεις ενός καθηγητή στο πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον DC είχαν προκαλέσει παγκόσμια αίσθηση.
Ο Allan Lichtman, ο οποίος είχε προβλέψει πολύ νωρίς τον νικητή των εκλογών, χάρη σε μαθηματικές εξισώσεις, δήλωσε ότι είναι πολύ πιθανή μια μελλοντική καθαίρεση του Τραμπ, το λεγόμενο «impeachment», πριν κλείσει την προβλεπόμενη τετραετία.
Η άποψή του ότι ο Τραμπ θα αναγκαστεί να εγκαταλείψει πρόωρα τον Λευκό Οίκο δεν βασιζόταν, ωστόσο, σε μαθηματικούς υπολογισμούς, αλλά στο ένστικτο του καθηγητή: επειδή το ρεπουμπλικανικό establishment απορρίπτει τον Τραμπ και προτιμάει στη θέση του τον Μάικ Πενς, ο οποίος θεωρείται πιο λογικός και ελεγχόμενος, ο καθηγητής Lichtman δήλωσε πως είναι «εντελώς σίγουρος πως ο Τραμπ θα δώσει αφορμές για να ξεκινήσει η καθαίρεσή του: είτε κάνοντας κάτι που θέτει σε κίνδυνο την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ είτε γιατί θα κρίνει ότι αυτό εξυπηρετεί το πορτοφόλι του».
Αυτές οι δηλώσεις για τον Τραμπ έγιναν πριν την ορκωμοσία και πριν η δημοφιλία του αμερικανού προέδρου πάρει την κατιούσα. Και, φυσικά, πριν εκατοντάδες χιλιάδες Αμερικανοί αρχίσουν να διαδηλώνουν εναντίον του.
Μια ματιά στα Google Trends, που δείχνει πόσοι αναζητούν μια λέξη για μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο, αποδεικνύει ότι η έρευνα στις λέξεις «Trump impeachment» ανέβηκε κατακόρυφα στις ΗΠΑ την ημέρα της ορκωμοσίας του Τραμπ και εξακολουθούσε να ανεβαίνει τις ημέρες που ακολούθησαν.
Την τελευταία εβδομάδα του Ιανουαρίου 2017, μια δημοσκόπηση έδινε ότι 4 Αμερικανοί ψηφοφόροι στους 10 τάσσονται υπέρ του μελλοντικού «impeachment». Ας σημειωθεί ότι η διαδικασία καθαίρεσης προβλέπει ότι «ο πρόεδρος, ο αντιπρόεδρος και όλοι οι αξιωματούχοι των ΗΠΑ θα καθαιρεθούν από τις αρμοδιότητές τους αν κατηγορηθούν για προδοσία, διαφθορά ή άλλα μείζονα εγκλήματα».
Ο όρος «impeachment» δεν προσδιορίζει κυριολεκτικά την καθαίρεση του προέδρου αλλά την διαδικασία ενοχοποίησής του. Προβλέπεται από το άρθρο II του αμερικανικού συντάγματος και πρέπει απαραίτητα να ψηφιστεί με απλή πλειοψηφία στην βουλή των αντιπροσώπων. Στη συνέχεια θα πρέπει να αποφασίσει η Γερουσία: η διαδικασία προβλέπει είτε την αθώωση είτε την ενοχή του αρχηγού του κράτους αν τα 2/3 της Γερουσίας το αποφασίσουν.
Καθαίρεση Τραμπ: Για ποιούς λόγους;
Την ημέρα της ορκωμοσία του Τραμπ, δηλαδή στις 20 Ιανουαρίου 2017, δημιουργήθηκε το σάιτ ImpeachDonaldTrumpNow.org. Οπως το λέει το όνομά του, το σάιτ μάχεται ώστε να ξεκινήσει η διαδικασία καθαίρεσης του 45ου προέδρου των ΗΠΑ, στη βάση της σύγκρουσης συμφερόντων που συνδέονται με τις διεθνείς επιχειρήσεις του. Το σάιτ ιδρύθηκε από την ΜΚΟ «Free Speech For People» και από την πλατφόρμα των πολιτών «RootsAction». Αυτή η διαδικτυακή εκστρατεία συγκεντρώνει σήμερα 800.000 υπογραφές και παραπέμπει στο εξής κείμενο:
«Από τη στιγμή που ορκίστηκε ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ παραβίασε άμεσα το αμερικανικό Σύνταγμα. Ο πρόεδρος δεν είναι υπεράνω των νόμων. Δεν θα αφήσουμε τον πρόεδρο Τραμπ να επωφελείται από την προεδρία εις βάρος της δημοκρατίας μας».
Σε ένα άρθρο που δημοσίευσε το Time την περασμένη εβδομάδα, δύο εκπρόσωποι της ΜΚΟ «Free Speech For People» - ο πρόεδρός της και ένας πρώην δικαστής που είναι νομικός σύμβουλος στην διαδικτυακή διαδικασία- έδωσαν με λεπτομέρειες τους λόγους για τους οποίους απαιτείται ένα impeachment.
«Ενώ ασκεί τα καθήκοντά του ως πρόεδρος, ο Τραμπ, δια μέσου της Trump Organization, συνεχίζει να αποκομίζει οικονομικά κέρδη αλλά και άλλα οφέλη από ξένες δυνάμεις» και αυτό παραβιάζει απευθείας την παράγραφο 8 του άρθρου I, 9 του αμερικανικού Συντάγματος.
Σύμφωνα με αυτή την άγνωστη παράγραφο, «κανένας τίτλος ευγενείας δεν μπορεί να δοθεί από τις Ηνωμένες Πολιτείες και κανείς δεν μπορεί να τύχει απολαβών (ο πρόεδρος των ΗΠΑ π.χ.), χωρίς την σύμφωνη γνώμη του κογκρέσου, ή να δεχτεί δώρα ή οποιουσδήποτε τίτλους εκ μέρους ενός βασιλιά, ενός πρίγκηπα ή ενός ξένου κράτους». Με βάση αυτό το σκεπτικό μια ομάδα πίεσης εναντίον της διαφθοράς (Citizens for Responsibility and Ethics in Washington) προσέφυγε εναντίον του Τραμπ στην δικαιοσύνη.
Σε ένα άρθρο το οποίο περιέγραφε τους διαφόρους τρόπους με τους οποίους μπορεί να γίνει ένα impeachment του Τραμπ, το σάιτ Mic αναφέρει επίσης «μια παράγραφο που απαγορεύει τις τοπικές απολαβές» (απαγορεύει δηλαδή στον πρόεδρο να λάβει, εκτός από τον μισθό του, χρήματα που προέρχονται από μια ή περισσότερες Πολιτείες της Αμερικής». Ανέφερε επίσης τις πιθανές κατηγορίες για προδοσία αν αποδειχθεί ότι υπάρχουν στενές και παράνομες σχέσεις μεταξύ του Τραμπ και της Ρωσίας. Αλλά και η χαοτική εφαρμογή του διατάγματος εναντίον των μουσουλμάνων μεταναστών θα μπορούσε να δημιουργήσει προβλήματα στον Τραμπ αν αποδειχθεί ότι «ξεπέρασε συνειδητά τον ρόλο του», όπως ανέφερε ένας βουλευτής του Δημοκρατικού κόμματος από το Τέξας στη βουλή.
Δύσκολο το «impeachment» (προς το παρόν)
Με μια πρώτη ματιά, οι λόγοι για μια πιθανή καθαίρεση υπάρχουν. Αλλά, εκτός ΗΠΑ, πολλοί αναλυτές εκτιμούν ότι δεν είναι ρεαλιστικό το σενάριο ενός impeachment. Τον περασμένο Νοέμβριο, μερικές ημέρες μετά την νίκη του Τραμπ, ο πολιτικός αναλυτής T.A. Frank δήλωνε ήδη στο Vanity Fair ότι υπήρχε αυτή η πιθανότητα. Εκείνη την εποχή ο Τραμπ είχε απειληθεί με παραπομπή στη δικαιοσύνη για την διαχείριση που πανεπιστημίου που είχε ιδρύσει. Ο αναλυτής σημείωνε ότι μια τέτοια απόφαση παραπομπής «είναι πάνω απ'όλα πολιτική».
Πιό πρόσφατα, μια ανάλυση του Damon Linker που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό The Week είχε τίτλο «Το παραμύθι της καθαίρεσης Τραμπ». Ο συγγραφέας του άρθρου σημείωνε ότι πιθανόν ο Τραμπ να μην ολοκληρώσει την θητεία του («Είναι 70 ετών και υπέρβαρος. Μπορεί να πάθει καρδιακή κρίση ή εγκεφαλικό. Θα μπορούσε επίσης να δολοφονηθεί»), το impeachment του φαινόταν, ωστόσο, απίθανο, για έναν καθαρά μαθηματικό λόγο: το Ρεπουμπλικανικό κόμμα έχει την πλειοψηφία στη βουλή και στη Γερουσία.
«Κανένας πρόεδρος στην αμερικανική ιστορία δεν καθαιρέθηκε ή δεν απειλήθηκε σοβαρά με καθαίρεση όταν το κόμμα του έχει την πλειοψηφία των εδρών στο Κογκρέσο που ψηφίζει για το impeachment», έγραφε. Και θύμιζε ότι ο Δημοκρατικός πρόεδρος Andrew Johnson ο οποίος είχε καθαιρεθεί από την Ρεπουμπλικανική πλειοψηφία το 1868, αλλά και ο Μπιλ Κλίντον το 1998, είχε αθωωθεί στη συνέχεια από την Γερουσία.
Στην ανάλυσή του ο Linker θυμίζει ότι παρά την αντιδημοφιλία ρεκόρ ο Τραμπ διατηρεί ακόμη μια καλή εικόνα στο σώμα των Ρεπουμπλικάνων ψηφοφόρων. Το να ξεκινήσει μια διαδικασία καθαίρεσης θα ήταν για τους Ρεπουμπλικάνους βουλευτές μια επικίνδυνη στρατηγική, ενόψει των επόμενων εκλογών. Οπως συνέβη στην περίπτωση των βρετανών βουλευτών που ψήφισαν, ακόμη και με κρύα καρδιά, το άρθρο εκκίνησης της διαδικασίας του Brexit, έτσι και οι βουλευτές των Ρεπουμπλικάνων δεν μπορούν εύκολα να πληγώσουν το τραμπικό εκλογικό σώμα.
Η μόνη ελπίδα που μένει για μια πιθανή καθαίρεση του Τραμπ θα ήταν να κερδίσουν οι Δημοκρατικοί τις εκλογές του Νοεμβρίου 2018: οι 435 έδρες της βουλής θα ανανεωθούν, καθώς και το 1/3 των 100 εδρών της Γερουσίας. Ως τότε -εκτός κι αν ο Τραμπ βομβαρδίσει το Πεκίνο επειδή έτσι του κατέβηκε, δεν υπάρχουν ελπίδες να καθαιρεθεί και τη θέση του να πάρει ο Μάικ Πενς.
http://www.iefimerida.gr