Το τεράστιο ψέμα για τον Καραμανλή

Ημερομηνίες

Το πρώτο σημείο που παραβλέπουν (ίσως ηθελημένα) πολλοί είναι οι ημερομηνίες. Η διακυβέρνηση Καραμανλή άρχισε από το δεύτερο τρίμηνο του 2004 και τερμάτισε στο τέλος του τρίτου τριμήνου του 2009. Τα δύο αυτά τρίμηνα είναι σημαντικά και θα πρέπει να εξαιρούνται των υπολογισμών. Λαμβάνοντας υπόψη τα τριμηνιαία στοιχεία του δημόσιου χρέους που διατηρεί η Τράπεζα της Ελλάδος, βλέπουμε ότι στο τέλος Μαρτίου του 2004 το δημόσιο χρέος ήταν 187,6 δισ., ενώ στο τέλος Σεπτεμβρίου του 2009 ήταν 297,3 δισ. Η πραγματική επομένως διαφορά στο δημόσιο χρέος τα 5,5 χρόνια της Ν.Δ. ήταν 109,6 δισ., 10 δισ. λιγότερο απ' ό,τι δείχνει η απλή αφαίρεση που περιλαμβάνει ολόκληρη η εξαετία.

Πέραν αυτού, όταν ήλθε στην εξουσία η Ν.Δ., έπρεπε να πληρώνει τους τόκους του δημόσιου χρέους που κληρονόμησε από την προηγούμενη κυβέρνηση. Το κράτος έχει συνέχεια, και όταν τόκοι για το δημόσιο χρέος τότε έτρεχαν με έναν ετήσιο ρυθμό της τάξης των 9 δισ., αναγκαστικά τα δάνεια πληρώνονται. Το δημόσιο χρέος που κληρονόμησε η τότε κυβέρνηση ήταν σε ομόλογα σταθερού επιτοκίου (κατά 93%) και είχε μέση διάρκεια ζωής 6,2 έτη. Δηλαδή καθ’ όλη τη διάρκεια των 5,5 ετών διακυβέρνησης της Ν.Δ. έπρεπε να πληρωθούν τόκοι σχεδόν 50 δισ. (για την ακρίβεια, 49,8 δισ.). Αυτό σημαίνει ότι η διαφορά του χρέους μεταξύ των ετών 2004-2009, που, όταν αφαιρέσουμε τα τρίμηνα στην αρχή και στο τέλος, ήταν 109,6 δισ., μετά την αφαίρεση των δαπανών για τόκους του δημόσιου χρέους που κληρονομήθηκε μειώνεται σε 59,8 δισ.

Την άνοιξη του 2004 η νέα κυβέρνηση της Ν.Δ. βρήκε στα αρχεία του ΓΛΚ δάνεια προηγούμενων ετών που δεν είχαν καταχωριστεί στο δημόσιο χρέος. Αυτά κυρίως ήταν μη καταγραμμένα δάνεια για τα εξοπλιστικά προγράμματα, ένα ομόλογο «βόμβα» με 18 swaps του υφυπουργού Δρυ, που αύξανε ανεξέλεγκτα το χρέος, σημαντικότατες οφειλές του Δημοσίου προς τα ασφαλιστικά ταμεία και τα αποθεματικά της Αγροτικής Τράπεζας, και καταπτώσεις εγγυήσεων που είχαν δοθεί τα προηγούμενα χρόνια. Ταυτόχρονα, όταν έφυγε από την εξουσία η Ν.Δ. στις 4 Οκτωβρίου του 2009, η νέα κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ φούσκωσε παράλογα το έλλειμμα και το χρέος του 2009 για τους δικούς της πολιτικούς σκοπούς.

Ας πάρουμε τα στοιχεία με τη σειρά. Εξοπλισμοί πολλών δισ. είχαν πραγματοποιηθεί επί κυβέρνησης Σημίτη που χρηματοδοτούντο με δάνεια τραπεζών από το Λονδίνο. Τα δάνεια αυτά δεν καταχωρίζονταν στο χρέος, με τη δικαιολογία ότι δεν είχαν πραγματοποιηθεί στο 100% οι παραδόσεις (των αεροπλάνων, τανκς κ.λπ.) ή ότι κατά την παράδοση δεν είχε γίνει πρωτόκολλο παραλαβής λόγω λαθών του κατασκευαστή, και άλλες παρόμοιες δικαιολογίες. Οι εκταμιεύσεις όμως προκαταβολών στα εργοστάσια κατασκευής και οι πληρωμές κάθε τμήματος της παραγγελίας που έφτανε στην Ελλάδα γίνονταν κανονικά. Παράλληλα, η Eurostat είχε εντοπίσει την παραποίηση των στοιχείων του δημόσιου χρέους και διαμαρτυρόταν με πολλούς αστερίσκους και προειδοποιήσεις για τα λανθασμένα ελληνικά στοιχεία, χωρίς όμως να γίνει κάποια τακτοποίηση μέχρι την άνοιξη του 2004.

Η κυβέρνηση της Ν.Δ. ήταν αναγκασμένη να αποκαταστήσει την ορθότητα των στατιστικών και με την απογραφή που έγινε καταχώρισε στο δημόσιο χρέος τα μη καταγραμμένα δάνεια του ΠΑΣΟΚ που στην περίπτωση των εξοπλιστικών ήταν 8,6 δισ.
Επίσης, ανακαλύφθηκε ένα άφαντο ομόλογο του υφυπουργού Δρυ που είχε κατασκευαστεί τον Ιούνιο του 2001 με στόχο να μειωθεί το χρέος κατά 2,7 δισ. Επειδή όμως το ομόλογο αυτό σε αξία αυξανόταν ανεξέλεγκτα λόγω της δομής του η οποία στηριζόταν σε 18 swaps (δηλαδή 18 αβέβαιες οικονομικές εξελίξεις), αναγκάστηκε το υπ. Οικονομικών να το αναμορφώσει και να βάλει οροφές στην αύξησή του δύο φορές (το 2002 και το 2003). Κάθε φορά όμως που παρενέβαινε στη δομή των swaps, η αξία του ομολόγου αυξανόταν, άρα και οι δανειακές υποχρεώσεις του Ελληνικού Δημοσίου. Οταν η κυβέρνηση της Ν.Δ. κατάλαβε σε βάθος το ρίσκο και το κόστος αυτού του κρυφού μέχρι τότε ομολόγου, το αποδέσμευσε από το σχήμα των πολλαπλών swaps και ό,τι απέμεινε το ενέταξε στο δημόσιο χρέος. Ετσι, δημιουργήθηκε ένα πρόσθετο χρέος της τάξης των 5,2 δισ. από ένα ατυχές και πανάκριβο πείραμα τεχνητής μείωσης του δημόσιου χρέους.

Καταχώριση

Οφειλόμενα ποσά προηγούμενων ετών του Δημοσίου προς την Αγροτική Τράπεζα, το ΙΚΑ, το ΤΕΒΕ και το Ταμείο Νομικών, τα οποία συμποσούντο σε 2,3 δισ., επίσης πληρώθηκαν και καταχωρίστηκαν στο δημόσιο χρέος. Ταυτόχρονα, ένα ποσό της τάξης των 1,8 δισ. από καταπτώσεις εγγυήσεων για χρέη ΔΕΚΟ που δόθηκαν παλαιότερα προ της διακυβέρνησης της Ν.Δ. και είχαν καταχωριστεί στο δημόσιο χρέος πρέπει να αφαιρεθούν από την αύξηση του δημόσιου χρέους της εποχής 2004-2009. Το ίδιο ισχύει και για 400.000.000 ευρώ από τιτλοποιήσεις μελλοντικών εσόδων που έγιναν το 2000-01 και οι οποίες πρόσθεσαν βάρη δαπανών και φόρων στο εξωτερικό στη διακυβέρνηση της Ν.Δ. Επομένως, το δημόσιο χρέος που «αναλογεί» στην περίοδο διακυβέρνησης Καραμανλή, το οποίο μετά την αφαίρεση των τόκων είχε μειωθεί σε 59,8 δισ., με τα νέα ποσά αναμορφώνεται στα 41,5 δισ.

Ας δούμε τώρα τι έγινε με το έλλειμμα του 2009, όπου ήδη έχει δημιουργηθεί «βιβλιογραφία»2 για την άκρως δημιουργική λογιστική της κυβέρνησης Γ. Παπανδρέου, ένα γεγονός με το οποίο ασχολείται και η Δικαιοσύνη. Το τελευταίο τρίμηνο του 2009 έγινε ένα όργιο παραποίησης του ελλείμματος προκειμένου αυτό να φουσκώσει σε σημείο που θα ήταν δυνατόν να παρακινήσει να έλθει το απρόθυμο ΔΝΤ στην ευρωζώνη και την Ελλάδα.
Ταυτόχρονα με την τεχνητή αύξηση του ελλείμματος του 2009 σφραγιζόταν και η φαινομενική βελτίωση των δημοσιονομικών δεδομένων της μείωσης του ελλείμματος το 2010, που ήταν ευθύνη της νέας κυβέρνησης.

Η αλλοίωση των απολογιστικών στοιχείων του Προϋπολογισμού του 2009 στηρίχθηκε σε δαπάνες που μεταφέρθηκαν στο έτος αυτό και σε έσοδα που αγνοήθηκαν. Επίσης, σε παλαιές δαπάνες των νοσοκομείων που προστέθηκαν στο έλλειμμα του 2009, αλλά και σε αναμόρφωση των κανόνων αναφορικά με τα ελλείμματα των ΔΕΚΟ. Εφευρέθηκε δηλαδή φόρμουλα μέσω της οποίας το χρηματοοικονομικό άνοιγμα των ΔΕΚΟ, που στο παρελθόν δεν αποτελούσε λόγο να συμπεριληφθεί στο έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης, πλέον να χαρακτηριστεί μέρος της και να προστεθεί.

Αμέτρητες ήταν οι περιπτώσεις δημιουργικής λογιστικής, οι οποίες μάλιστα δεν εξαντλήθηκαν μόνο μέσα στο τελευταίο τρίμηνο του 2009. Επαναλήφθηκαν τον Απρίλιο του 2010 και στη συνέχεια στο τέλος του έτους με την κατάθεση του Προϋπολογισμού του 2011. Με λίγα λόγια, ένα έλλειμμα που το 2009 δεν μπορούσε να είναι μεγαλύτερο από 9% του ΑΕΠ εμφανίστηκε έπειτα από συνεχείς αναθεωρήσεις να είναι 15,4% του ΑΕΠ (το ποσοστό αυτό αλλοιώθηκε διαχρονικά κατά ορισμένα δέκατα ανάλογα με προσαρμογές που αποφασίστηκαν στη Eurostat και αναθεωρήσεις του ΑΕΠ). Η θεόρατη όμως αύξηση σήμαινε την προσθήκη στο έλλειμμα και το χρέος του 2009 ενός ποσού 14,7 δισ., πέραν κάθε κανόνος των υφιστάμενων τότε εθνικών λογαριασμών.

Λαμβάνοντας υπόψη το υπερβάλλον φούσκωμα του ελλείμματος του 2009, το χρέος που πραγματικά αφορά την περίοδο διακυβέρνησης Καραμανλή τελικά μειώνεται σε 26,8 δισ. Η σε βάθος έρευνα των στοιχείων οδηγεί στο συμπέρασμα ότι, ενώ πολλοί ηθελημένα κατηγορούν ότι κατά την περίοδο 2004-2009 το χρέος αυξήθηκε κατά 119,6 δισ. (ή 66%), αυτό τελικά αυξήθηκε μόνο κατά 26,8 δισ. ή 26,2%. Μια αύξηση που, σε περίοδο κρίσης (ιδιαίτερα το 2008-2009) όπου η ενεργός ζήτηση έπρεπε να αυξηθεί, ήταν επιβεβλημένη προκειμένου να αντιμετωπίσει η ελληνική οικονομία την παγκόσμια ύφεση.





































1. Τα στοιχεία του χρέους είναι αυτά που χρησιμοποιεί η Ε.Ε. και περιέχονται στην τράπεζα στοιχείων της AMECO. Είναι αποδεκτά από όλους τους διεθνείς οργανισμούς, ενώ έχουν επικυρωθεί από την ΕΛ.ΣΤΑΤ. και το υπ. Οικονομικών εδώ