Τι ξημερώνει στις 16 Ιουνίου

Τα τρία πιθανά σενάρια με τα οποία είναι αντιμέτωπη η Ελλάδα

Περισσότερη αβεβαιότητα όσον αφορά το τι μας ξημερώνει στις 16 Ιουνίου δεν θα μπορούσε να υπάρξει. Από την απόλυτη αισιοδοξία που έφερνε τον πρωθυπουργό να προβάρει γραβάτες, φτάσαμε στην απόλυτη απαισιοδοξία και στα σενάρια ότι ο Ιούλιος θα μας βρει χωρίς χρήματα για την αποπληρωμή των δόσεων και των ομολόγων προς την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Και ενώ οι διαβουλεύσεις πίσω από τις κλειστές πόρτες συνεχίζονται, όλα τα ενδεχόμενα αυτήν τη στιγμή φαντάζουν ανοικτά: εδώ είναι ο παράδεισος (της πλήρους συμφωνίας που θα φέρει την Ελλάδα στις 16 Ιουνίου έτοιμη να δανειστεί με λογικά επιτόκια από τις αγορές εντάσσοντας τα ομόλογά της στο QE της ΕΚΤ) και η κόλαση (της απόλυτης αβεβαιότητας που θα πλήξει ακόμη περισσότερο την ελληνική οικονομία) εδώ.

To καλό σενάριο
Μπορεί αυτήν τη στιγμή να μην υπάρχουν πολλές ενδείξεις, ωστόσο δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο οι διαβουλεύσεις των επόμενων ημερών να αλλάξουν πλήρως το σκηνικό και να οδηγήσουν σε μια πλήρη συμφωνία στο Eurogroup της 15ης Ιουνίου με τέτοιο τρόπο που θα εξασφαλιστεί:
1 Η συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα και μάλιστα με χρηματοδότηση μέρους του 3ου προγράμματος, έστω και για ένα 12μηνο μέχρι το καλοκαίρι του 2018. Συμμετοχή του ΔΝΤ θα σημαίνει ότι θα συνταχθεί και έκθεση βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους η οποία θα το χαρακτηρίζει ως βιώσιμο.
2 Η συμμετοχή των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, γεγονός που θα βοηθήσει και στην άμεση έξοδο της Ελλάδας στις αγορές.
Για να επαληθευτεί το θετικό σενάριο, θα πρέπει και η Γερμανία αλλά και το ΔΝΤ να ρίξουν αρκετό νερό στο κρασί τους και να καταλήξουν σε έναν συμβιβασμό για όσο το δυνατόν λεπτομερέστερη αποτύπωση των μέτρων διευθέτησης του χρέους μετά τον Αύγουστο του 2018. Εννοείται ότι η ελληνική πλευρά θα πρέπει να έχει ολοκληρώσει μέχρι τις 15 Ιουνίου το σύνολο των προαπαιτουμένων (αυτήν τη στιγμή εκκρεμούν περίπου 20 από το σύνολο των 140) ενώ και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα πρέπει να μην εκφέρει αντίρρηση όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο θα είναι διατυπωμένη η συμφωνία των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης.

Η 16η Ιουνίου, σε περίπτωση που επαληθευτεί το θετικό σενάριο, θα είναι μια πολύ καλή ημέρα για την Ελλάδα, με τη συμφωνία να αποτυπώνεται αμέσως στις τιμές των ελληνικών ομολόγων και τον δρόμο για την πρώτη έξοδο στις αγορές μετά το 2014 να ανοίγει διάπλατα. Επίσης, η Ελλάδα θα έχει ουσιαστικά ένα 12μηνο μπροστά της να υλοποιήσει αναπτυξιακές πολιτικές και να μπει με τις καλύτερες προϋποθέσεις στη μεγάλη διαπραγμάτευση του καλοκαιριού του 2018, από την οποία και θα εξαρτηθεί τόσο η ενεργοποίηση των καλών μέτρων μετά το 2019 όσο και το καθεστώς υπό το οποίο θα λειτουργεί η χώρα μετά τη λήξη του 3ου μνημονίου.
Το «ενδιάμεσο σενάριο»

Αυτήν τη στιγμή θεωρείται αρκετά πιθανό. Προβλέπει ότι θα κλείσει η β’ αξιολόγηση, η Ελλάδα θα εκταμιεύσει τη β’ δόση, αλλά όλα τα υπόλοιπα ζητήματα θα παραμείνουν ανοικτά για μερικούς μήνες, ακόμη και ουσιαστικά για μετά τις γερμανικές εκλογές. Η Ελλάδα δεν θα μπορεί να είναι ικανοποιημένη σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο καθώς δεν θα εξασφαλίσει τον λεγόμενο «καθαρό δρόμο» που επιθυμεί και θα παραμείνει σε ένα καθεστώς ιδιότυπης ομηρείας για αρκετούς μήνες ακόμη, γεγονός που θα έχει αντίκτυπο και στην πορεία της οικονομίας.

Το σενάριο «εξόδου του ΔΝΤ»
Κυβερνητικές πηγές έδιναν πλέον αρκετές πιθανότητες, μετά τις εξελίξεις των τελευταίων εβδομάδων, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, είτε με… βελούδινο τρόπο είτε και με αρκετά σαφή, να αποχωρήσει από την Ελλάδα και από την ευρωζώνη. Αν όχι τώρα, κάτι που θα έδινε περιθώρια να φανεί ανοικτή ρήξη ανάμεσα στα κέντρα αποφάσεων στις δύο πλευρές του Ατλαντικού (Ουάσιγκτον και Βερολίνο), έστω το φθινόπωρο, δηλαδή μετά τις γερμανικές εκλογές. Σημάδια που επιτρέπουν την καλλιέργεια αυτού του σεναρίου υπάρχουν ουκ ολίγα.

Σύμφωνα με πληροφορίες, σχετικές συζητήσεις έγιναν αρκετές στο περιθώριο του Eurogroup της 22ας Μαΐου. Για παράδειγμα, εξετάστηκε ανοικτά το ενδεχόμενο το ΔΝΤ να παραμείνει ως «παρατηρητής» στο ελληνικό πρόγραμμα που εκπνέει το καλοκαίρι του 2018. Δηλαδή, να μη συντάξει έκθεση βιωσιμότητας για το ελληνικό χρέος που θα καταλήγει στο συμπέρασμα ότι μπορεί να καταστεί βιώσιμο, ούτε να συνδράμει οικονομικά στη χρηματοδότηση της Ελλάδας (σ.σ.: το 3ο μνημόνιο προβλέπει ότι το ΔΝΤ θα αποφασίσει τη συμμετοχή με νέα χρηματοδότηση προς την Ελλάδα με ποσό το οποίο θα αφαιρεθεί από τα συνολικά 84 δισ. ευρώ που έχει δεσμευτεί να διαθέσει).

Χωρίς το ΔΝΤ «on board» η Ελλάδα θα χάσει τον μοναδικό σύμμαχο που έχει στις διαπραγματεύσεις όσον αφορά τη ρύθμιση του χρέους. Προφανώς με την αποχώρηση του ΔΝΤ θα εξαφανιστούν και οι απαισιόδοξες εκτιμήσεις του όσον αφορά την πορεία της ελληνικής οικονομίας τις επόμενες δεκαετίες. Αυτομάτως θα επικρατήσουν οι πιο αισιόδοξες φωνές των Ευρωπαίων, κάτι που σημαίνει ότι θα περιοριστούν αμέσως και οι ανάγκες για ρύθμιση του ελληνικού χρέους.
Από την άλλη, εγείρεται ένα σοβαρό ερώτημα: Θα παραμείνουν ενεργά τα μέτρα που ψήφισε η ελληνική Βουλή προ ημερών και τα οποία ήταν απαίτηση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου από τη στιγμή που το ΔΝΤ δεν θα μετέχει πλέον στο πρόγραμμα; Η σχετική ερώτηση υποβλήθηκε και στον Έλληνα υπουργό Οικονομικών, ο οποίος απάντησε διπλωματικά: Θα ήταν μια παγκόσμια πρωτοτυπία να εκτελείται ένα πρόγραμμα που έχει φτιαχτεί από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο χωρίς τη συμμετοχή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.

Τι θα ξημέρωνε για την Ελλάδα στις 16 Ιουνίου αν αποφασιζόταν η αποχώρηση του ΔΝΤ; Με βάση τα όσα ισχυρίζονται αυτήν τη στιγμή οι εμπλεκόμενοι παίκτες, η Ελλάδα θα έχανε μια καλή ευκαιρία για ρύθμιση του χρέους της ενώ πιθανότατα θα έκλεινε το παράθυρο για συμμετοχή των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Το μοναδικό πολιτικό επιχείρημα που θα απέμενε προς χρήση για την ελληνική κυβέρνηση, θα ήταν το γεγονός ότι «έγινε η κυβέρνηση που κατάφερε να διώξει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο από την Ελλάδα».

Λογικά, οι Ευρωπαίοι δεν θα άφηναν την Ελλάδα να χρεοκοπήσει, και μετά το τέλος του 3ου μνημονίου θα συγκροτούσαν ένα καινούργιο πρόγραμμα υπό τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης (ESM). Σε μια τέτοια περίπτωση, η Ελλάδα θα ήταν πλέον δεμένη σφικτά στο άρμα των δυτικοευρωπαϊκών χωρών και ειδικά της Γερμανίας, η οποία και ουσιαστικά ελέγχει τον ESM.

Το σενάριο του «όχι σε όλα»
Ήρθε στην επιφάνεια μέσα από δημοσιεύματα του γερμανικού Τύπου και ειδικά της «Bild». Προβλέπει ότι στις 15 Ιουνίου δεν θα υπάρξει καμία συμφωνία για το χρέος και ότι η Ελλάδα θα αρνηθεί να εκταμιεύσει ακόμη και τη δόση που προβλέπεται. Πρακτικά, η β’ αξιολόγηση θα μείνει στον αέρα και η 16η Ιουνίου θα ξημερώσει με το άγχος της χρεοκοπίας μέσα στον Ιούλιο, που είναι και ο δυσκολότερος μήνας της φετινής χρονιάς όσον αφορά τις δανειακές υποχρεώσεις της χώρας. Με το που βγήκε το συγκεκριμένο σενάριο στον «αέρα», η ελληνική πλευρά έσπευσε να το διαψεύσει.

Η διάψευση του δημοσιεύματος από τον υπουργό Οικονομικών ήρθε μέσω του πρακτορείου Reuters. «Η Bild παρερμήνευσε αυτό που είπα χθες. Δεν είπα ποτέ ότι η Ελλάδα δεν θα αποπληρώσει το χρέος του Ιουλίου. Δεν υπάρχει τέτοιο ζήτημα» ανέφερε χαρακτηριστικά και συμπλήρωσε: «Αυτό που είπα είναι ότι η καταβολή (της δόσης) δεν αποτελεί ζήτημα, διότι όλες οι πλευρές συμφώνησαν ότι έχουμε τηρήσει τις δεσμεύσεις μας. Αλλά η ελληνική κυβέρνηση αισθάνεται ότι η πληρωμή χωρίς σαφήνεια για το χρέος δεν είναι αρκετή για να ανακάμψει η ελληνική οικονομία».

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Τζανακόπουλος διέψευσε και αυτός από την πλευρά του το δημοσίευμα προσθέτοντας ότι «θα υπάρξει λύση στις 15 Ιουνίου». Πρόσθεσε μάλιστα: «Δεν μας απασχολούν δημοσιεύματα γερμανικών εφημερίδων που υποκρύπτουν πολιτική σκοπιμότητα».

Είναι προφανές ότι η απόφαση της κυβέρνησης να μην αποδεχτεί την εκταμίευση των 7 και πλέον δισ. ευρώ ισοδυναμεί με κήρυξη… πολέμου απέναντι στους δανειστές και επαναφορά του σκηνικού που ίσχυε και το καλοκαίρι του 2015. Το σύνολο της δόσης των 7 δισ. ευρώ ουσιαστικά θα διατεθεί για την κάλυψη των υποχρεώσεων του Ιουλίου, που, όπως προείπαμε, είναι και ο βαρύτερος μήνας ολόκληρης της φετινής χρονιάς. Τρεις είναι οι βασικές λήξεις του Ιουλίου:
1. Λήγουν ομόλογα τριετούς διάρκειας που εξέδωσε το ελληνικό Δημόσιο το 2014 σε μια από τις πρώτες προσπάθειες που έγιναν εκείνη τη χρονιά να βγει η χώρα στις αγορές. Τα ομόλογα αυτά θα πρέπει να αποπληρωθούν έως τις 17 Ιουλίου.
2. Στις 18 Ιουλίου λήγει δόση ύψους περίπου 289,8 εκατ. ευρώ προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
3. Στις 20 Ιουλίου εκπνέει η προθεσμία και για την αποπληρωμή των ελληνικών ομολόγων που βρίσκονται στην κατοχή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Χωρίς λοιπόν τα 7 δισ. ευρώ και δεδομένου ότι δεν υπάρχουν διαθέσιμα στα ταμεία του κράτους, ουσιαστικά θα είναι αδύνατη η εκπλήρωση των υποχρεώσεων. Έτσι, το συγκεκριμένο σενάριο είναι ακραία αρνητικό και πολύ επίφοβο όσον αφορά το μέλλον της χώρας.

Κυβερνητικές πηγές προσθέτουν ότι το ζήτημα της δόσης δεν αναμένεται να απασχολήσει ιδιαίτερα τη συνεδρίαση του επόμενου Eurogroup καθώς εντός των ημερών θα εκπληρωθούν και τα τελευταία προαπαιτούμενα που είχαν απομείνει σε εκκρεμότητα μετά τις 22 Μαΐου.

Υπενθυμίζεται ότι μετά τη συνεδρίαση των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης τη συγκεκριμένη ημέρα, ο Γάλλος επίτροπος Πιερ Μοσκοβισί είχε αναφερθεί σε ένα υπόλοιπο 25 προαπαιτουμένων από τα συνολικά 140. Το σύνολο των υποχρεώσεων αναμένεται να έχει εκπληρωθεί το αργότερο στις αρχές της επόμενης εβδομάδας, σύμφωνα πάντοτε με κυβερνητικές πηγές.

http://www.topontiki.gr