Γιατί ο πόλεμος είναι αναπόφευκτος;

Του Δημήτρη Καζάκη

Νωρίς τις πρώτες πρωινές ώρες του Σαββάτου σήμερα εκδηλώθηκε η επίθεση της νέας «συμμαχίας των προθύμων» εναντίον της Συρίας. Ναυτικές και αεροπορικές δυνάμεις των ΗΠΑ, της Βρετανίας και της Γαλλίας εξαπέλυσαν πάνω από 100 πυραύλους τύπου Κρουζ-Τόμαχοκ εναντίον στρατιωτικών και πολιτικών στόχων της Συρίας.

Η επίθεση είχε προαναγγελθεί ουσιαστικά από τον ίδιο τον Τραμπ στις αρχές της εβδομάδας ως «αντίποινα» για την υποτιθέμενη επίθεση της κυβέρνησης Άσαντ με χημικά εναντίον αμάχων στην Ντούμα. Η πρωτοτυπία της επίθεσης καταρχάς βρίσκεται ακριβώς σ’ αυτό, δηλαδή στην προαναγγελία της.

Γιατί προαναγγέλθηκε; Πολλά μπορεί να υποθέσει κανείς, αλλά δεν θα καταλάβει τίποτε αν δεν συνδέσει τη συγκεκριμένη επίθεση με την πορεία της παγκόσμιας χρηματιστικής αγοράς. Πρώτα και κύρια της αμερικανικής.

Χθες Παρασκευή τα μεγάλα χρηματιστήρια ανέκαμψαν φτάνοντας τους δείκτες μετοχών στο υψηλότερο σημείο των τριών εβδομάδων λόγω προσδοκιών για υψηλά κέρδη λόγω της εισήγησή του Τραμπ για επικείμενη πυραυλική επίθεση στη Συρία. Πρόκειται για έναν τυπικό κερδοσκοπικό κύκλο με τον οποίο συντονίστηκε άρτια ο Λευκός Οίκος.

Οι παγκόσμιες χρηματαγορές και κυρίως οι αμερικανικές, από την αρχή του χρόνου δεν πάνε καθόλου καλά. Το κραχ που στοιχειώνει στην χρηματιστική υπερσυσσώρευση του πλασματικού κεφαλαίου βγήκε ξανά στην επιφάνεια. Το χτύπημα εναντίον της Συρίας, αλλά και η διατήρηση του πολεμικού πυρετού σε υψηλά επίπεδα λειτουργεί – εκτός όλων των άλλων – ως άμεση «διορθωτική» παρέμβαση στις χρηματιστικές αγορές. Αποτελεί μια ισχυρή ένεση αδρεναλίνης στην κερδοσκοπία.

Μιλάμε για μια τεραστίων διαστάσεων επιχείρηση. Στις 10 Σεπτεμβρίου 2001, ο τότε Υπουργός Άμυνας Donald H. Rumsfeld έκανε μια εκπληκτική παραδοχή: «… δεν μπορούμε να εντοπίσουμε συναλλαγές αξίας 2,3 τρισεκατομμυρίων δολαρίων …» Μιλάμε για πάνω από το 20% του ΑΕΠ των ΗΠΑ εκείνη την χρονιά, το οποίο έφτασε λίγο πάνω από τα 10,6 τρις δολάρια. Σημειώστε επίσης ότι τα 2,3 τρισεκατομμύρια δολάρια υπερβαίνουν την καθαρή αξία του συνόλου των εγκαταστάσεων και του εξοπλισμού της βιομηχανίας των ΗΠΑ, που τότε υπολογιζόταν σε 1,8 τρισεκατομμύρια δολάρια.

Καταλαβαίνετε για τι μεγέθη μιλάμε; Καταλαβαίνετε τι προσδοκίες κέρδους γεννά ένας τέτοιος κύκλος διαχείρισης; Κι αν προσέξατε καλά πρόκειται για τις παραμονές της 11ης Σεπτεμβρίου 2001. Ήταν η ένεση αδρεναλίνης που συνήθιζε μέχρι τότε η μετατροπή του πολέμου ως επιχείρηση στην κερδοσκοπική άνοδο της αμερικανικής και της παγκόσμιας οικονομίας.

Κι όμως οι χρηματαγορές το 2001 κατέρρευσαν στο μητροπολιτικός του κέντρο, τις ΗΠΑ. Αμέσως μετά ακολούθησε η επίσημη κήρυξη του «τρίτου παγκοσμίου πολέμου» εναντίον της τρομοκρατίας από τον Μπους ως «απάντηση» στα τρομοκρατικά χτυπήματα της 11ης Σεπτεμβρίου 2001. Δεν υπήρξε ποτέ καλύτερος τρόπος όχι μόνο για να μην λογοδοτήσει κανείς Ράμσφελντ για τα «εξαφανισμένα» 2,3 τρις δολάρια, αλλά και για να εκτιναχθούν τα ποσά αυτού του «μαύρου προϋπολογισμού» που χρηματοδοτεί τους πολέμους των ΗΠΑ. Κι όχι μόνο.

Ο Γενικός Επιθεωρητής του Υπουργείου Άμυνας των ΗΠΑ, σε έκθεση του τον Ιούνιο 2016, δήλωσε ότι ο στρατός δεν μπορεί να δικαιολογήσει συναλλαγές ύψους 6,5 τρις δολαρίων για το 2015. Δηλαδή, ο Στρατός δεν διέθετε αποδείξεις και τιμολόγια για να βεβαιώσει που δαπανήθηκε σχεδόν το 36% του συνολικού ΑΕΠ των ΗΠΑ το 2015, αξίας λίγο πάνω από 18 τρις δολαρίων. Ως αποτέλεσμα, οι οικονομικές καταστάσεις του Στρατού για το 2015 ήταν «ουσιωδώς ανακριβείς», κατέληξε η έκθεση.

Από τα 2,3 τρις δολάρια του Ράμσφελντ το 2001, φτάσαμε στα 6,5 τρις δολάρια το 2015. Κι αυτή είναι η κορυφή του παγόβουνου. Οι Mark Skidmore και Catherine Austin Fitts, η οποία υπήρξε υφυπουργός Στέγασης και Αστικής Ανάπτυξης, διεξήγαγαν έρευνα στους επίσημους ιστότοπους της κυβέρνησης των ΗΠΑ και βρήκαν ανάλογες αναφορές που χρονολογούνται από το 1998. Ενώ τα έγγραφα είναι ελλιπή, οι αρχικές κυβερνητικές εκτιμήσεις ανεβάζουν τις «ουσιωδώς ανακριβείς» δαπάνες στο ύψος των 21 τρις δολαρίων για το Υπουργείο Άμυνας και το Τμήμα Στέγασης και Αστικής Ανάπτυξης την περίοδο 1998-2015. (Forbes, 8/12/2017).

Πού πάνε όλες αυτές οι ροές γκρίζου χρήματος; Μια ιδέα μας δίνει η έρευνα της εφημερίδας Washington Post το 2010, η οποία ανακάλυψε ότι πρόκειται για έναν «κρυμμένο κόσμος που μεγαλώνει πέρα από κάθε έλεγχο». Στο βασικό της ρεπορτάζ που δημοσιεύτηκε στις 19/7/2010 αναφέρεται χαρακτηριστικά: «Ο απόλυτος μυστικός κόσμος που δημιούργησε η κυβέρνηση ως απάντηση στις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 έχει γίνει τόσο μεγάλος, τόσο ανοικονόμητος και τόσο μυστικοπαθής, που κανείς δεν ξέρει πόσα χρήματα κοστίζει, πόσα άτομα απασχολεί, πόσα προγράμματα υπάρχουν μέσα σε αυτόν ή πόσες ακριβώς υπηρεσίες κάνουν την ίδια δουλειά.»

Ο μυστικός αυτός κόσμος, όπως τον χαρακτηρίζει η εφημερίδα, αποτελεί την τελευταία λέξη του κρατικού μονοπωλιακού συμπλέγματος στις ΗΠΑ. Λειτουργεί με βάση έναν «μαύρο προϋπολογισμό» πολλών τρισεκατομμυρίων – ίσως πολλών περισσότερων από τον επίσημο προϋπολογισμό που τυπικά εγκρίνει το Κογκρέσο κάθε χρόνο – και ο οποίος με τη σειρά του ελέγχεται από την χρηματαγορά, από το μονοπώλιο των πιστώσεων, δηλαδή το μονοπώλιο του πιστωτικού χρήματος.

«Είναι απλή αλήθεια ότι οι οικονομικοί πόροι της χώρας δεν είναι υπό τον έλεγχο όσων δεν υποτάσσονται στις προσταγές και την κυριαρχία μικρών ομάδων καπιταλιστών που επιθυμούν να διατηρήσουν την οικονομική ανάπτυξη της χώρας υπό το δικό τους μάτι και καθοδήγηση. Το μεγάλο μονοπώλιο στη χώρα αυτή είναι το μονοπώλιο των μεγάλων πιστώσεων… Ένα μεγάλο βιομηχανικό έθνος ελέγχεται από το σύστημα πιστώσεών του. Το πιστωτικό μας σύστημα είναι ιδιαίτερα συγκεντρωμένο. Επομένως, η ανάπτυξη του έθνους και όλες οι δραστηριότητές μας βρίσκονται στα χέρια λίγων ανθρώπων οι οποίοι, έστω και αν η δράση τους είναι ειλικρινής και προορίζεται για το δημόσιο συμφέρον, συγκεντρώνονται απαραίτητα στις μεγάλες επιχειρήσεις στις οποίες εμπλέκονται τα χρήματά τους… Αυτό το τραστ του χρήματος ή, όπως θα έπρεπε να αποκαλείται πιο σωστά, αυτό το πιστωτικό τραστ, για το οποίο το Κογκρέσο έχει ξεκινήσει μια έρευνα, δεν είναι μύθος. Δεν είναι κάτι φανταστικό. Δεν είναι ένα συνηθισμένο τραστ όπως όλα τ’ άλλα… Ο κυρίαρχος κίνδυνος σε αυτή τη χώρα δεν είναι η ύπαρξη μεγάλων ιδιωτικών συνδυασμών – αυτή είναι αρκετά επικίνδυνη από κάθε άποψη – αλλά ο συνδυασμός των συνδυασμών – των σιδηροδρόμων, των μεταποιητικών επιχειρήσεων, των μεγάλων μεταλλευτικών έργων, των μεγάλων επιχειρήσεων για την ανάπτυξη των φυσικών υδάτινων δυνάμεων της χώρας, που διαπλέκονται μεταξύ τους στο προσωπικό μιας σειράς διοικητικών συμβουλίων μέσα από μια «κοινότητα συμφέροντος» πιο τρομερή από κάθε πιθανό μεμονωμένο συνδυασμό τολμήσει να εμφανιστεί ανοιχτά.» (W. Wilson, New Freedom, New York, 1913, σ. 184-187)

Αυτά λέγονταν πριν το 1913 από τον Woodrow Wilson, πρόεδρο των ΗΠΑ την περίοδο 1913-1921, όταν το μονοπώλιο του χρήματος έκανε μόλις τα πρώτα του βήματα. Σήμερα αυτός που χαρακτηριζόταν τότε ως «κυρίαρχος κίνδυνος» για τις ΗΠΑ, δεν αφορά απλά και μόνο τις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά ολόκληρο τον πλανήτη. Μέσα από ένα δαιδαλώδες και πολυπλόκαμο σύστημα παγκόσμιας διαπλοκής αυτή η τρομερή «κοινότητα συμφέροντος» έχει μετατρέψει την παγκόσμια χρηματιστική αγορά σε αφετηρία όλων των πολιτικών.

Ο ίδιος ο πόλεμος έχει μετεξελιχθεί σε χρηματιστικό προϊόν. Τα κράτη και οι λαοί σε δείκτες της χρηματιστικής αγοράς. Κι αυτή τους πρώτους μήνες του 2018 δεν φαίνεται να παράγει ικανοποιητικά κέρδη γι’ αυτήν την «κοινότητα συμφέροντος». Τον Φεβρουάριο φέτος χάθηκαν από τις κεφαλαιοποιήσεις των χρηματιστηρίων του κόσμου πάνω από 3,1 τρις δολάρια σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα. Πάνω από το 3,6% της κεφαλαιοποίησης του Ιανουαρίου 2018.

Αυτό μαζί με την εκτίναξη της τιμής του πετρελαίου, αλλά και άλλων εμπορευμάτων, υποδεικνύουν τις αφετηρίες τις απόφασης του Λευκού Οίκου. Ο Τραμπ εμφανίζεται να εισηγείται πυραυλική επίθεση στην Συρία την Δευτέρα που μας πέρασε. Το χρηματιστήριο κάνει βουτιά κι ύστερα ακολουθεί ένα όργιο εξαγορών που φτάνει στο αποκορύφωμά του την Παρασκευή. Και μόλις γίνεται αυτό τις πρώτες πρωινές ώρες του Σαββάτου εξαπολύεται η επίθεση. Το Σάββατο με τα μεγάλα χρηματιστήρια κλειστά σε αναμονή της Δευτέρας.

Από την άλλη η επιχείρηση αυτή των ΗΠΑ, της Βρετανίας και της Γαλλίας ικανοποιεί βασικές στρατηγικές επιδιώξεις. Αναζωπυρώνουν τον πόλεμο στη Συρία. Κι αυτή τη φορά με τη Ρωσία αμέτοχη.

Η πλειονότητα των πυραύλων που εκτοξεύθηκαν στη Συρία από το Ηνωμένο Βασίλειο, τις ΗΠΑ και τη Γαλλία αναχαιτίστηκαν από τα συστήματα αεροπορικής άμυνας της Συρίας, δήλωσε το ρωσικό υπουργείο Άμυνας. Οι ρωσικές μονάδες εναέριας άμυνας δεν συμμετείχαν στην απόκρουση της επίθεσης, δήλωσε επίσης.

Τα χτυπήματα διεξήχθησαν από δύο καταδρομικά του πολεμικού ναυτικού των ΗΠΑ που βρίσκονταν στην Ερυθρά Θάλασσα, με αεροπορική υποστήριξη τακτικής από τη Μεσόγειο και βομβαρδιστικά Rockwell B-1 Lancer από αεροπορική βάση Al-Tanf στην επαρχία Homs της Συρίας, σύμφωνα πάντα με τη δήλωση του Υπουργείου Άμυνας της Ρωσίας.

Στο Al-Tanf υπάρχει στρατιωτική βάση του διεθνούς συνασπισμού υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, η οποία ιδρύθηκε το 2014 με δηλωμένο σκοπό την αντιμετώπιση του Ισλαμικού Κράτους του Ιράκ και του Λεβάντ (ISIL). Βρίσκεται 23 χλμ. βορειοδυτικά από τα σύνορα της Συρίας με το Ιράκ στο έδαφος της συριακής επαρχίας Homs πάνω στον βασικό οδικό άξονα που συνδέει τη Συρία με τη Βαγδάτη. Αρχικά η βάση αυτή ιδρύθηκε για να εκπαιδεύσει αντι-κυβερνητικούς μαχητές, την λεγόμενη «ένοπλη αντιπολίτευση της Συρίας».

Απ’ ότι φαίνεται όμως η συγκεκριμένη βάση έχει αναβαθμιστεί με τη δυνατότητα να εξυπηρετεί ακόμη και στρατηγικά βομβαρδιστικά σαν τα Rockwell B-1 Lancer. Ο συγκεκριμένος τύπος αεροσκάφους συνιστά έναν από τους τρεις τύπους στρατηγικών βομβαρδιστικών της πολεμικής αεροπορίας των ΗΠΑ. Με ακτίνα πολεμικής δράσης τα 5,5 χιλιάδες χιλιόμετρα.

Η Ρωσία – σημείωσε η Μόσχα – δεν ενεργοποίησε τα συστήματα αεράμυνας που βρίσκονται στη Συρία για να αναχαιτίσει τους αμερικανικούς, βρετανικούς και γαλλικούς πυραύλους. Το υπουργείο άμυνας δήλωσε επίσης ότι κανένας από τους πυραύλους που εκτόξευσαν οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους δεν έφτασε στις ρωσικές ζώνες αεροπορικής άμυνας που προστατεύουν τις εγκαταστάσεις στην πόλη Tartus και την αεροπορική βάση Khmeimim.

Απ’ ότι φαίνεται οι ΗΠΑ δεν είχαν καμιά διάθεση να επαναλάβουν το προηγούμενο εγχείρημά τους τον Απρίλιο του 2017. Το χτύπημα πυραύλων τόμαχοκ του 2017 πραγματοποιήθηκε το πρωί της 7ης Απριλίου 2017 και αφορούσε στην εκτόξευση 59 πυραύλων κρουζ τόμαχοκ από τις Ηνωμένες Πολιτείες από τη Μεσόγειο Θάλασσα στη Συρία, με στόχο την αεροπορική βάση της Συρίας, Shayrat. Το χτύπημα εκτελέστηκε υπό την ευθύνη του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ως άμεση απάντηση στη χημική επίθεση του Khan Shaykhun που συνέβη στις 4 Απριλίου.

Αυτή τη φορά οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους φρόντισαν να χτυπήσουν από την Ερυθρά Θάλασσα. Για να το κάνουν αυτό φρόντισε ο Τραμπ να τα «βρει» με τον Ερντογάν μετά από τηλεφωνική συνομιλία στις 13 Απριλίου, όπως ανακοίνωσε ο Λευκός Οίκος. Ίσως γιατί ο θύλακας του Αφρίν προσφέρεται ιδιαίτερα για επιχειρήσεις εδάφους και εξορμήσεις προς την κατεύθυνση της Δαμασκού από τις συνδυασμένες δυνάμεις των ΗΠΑ και των συμμάχων της.

Ταυτόχρονα, ο υπουργός εξωτερικών της Τουρκίας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, δήλωσε στις 11 Απριλίου ότι ο Άσσαντ πρέπει να πέσει. Ο Πρόεδρος της Συρίας, Μπασάρ Ασάντ, θα πρέπει να παραιτηθεί «αμέσως» για να ανοίξει ο δρόμος σε μια πολιτική διευθέτηση, ανέφερε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών την Τετάρτη.

«Το καθεστώς Άσσαντ θα πρέπει να εγκαταλείψει απολύτως την εξουσία στη Συρία. Δεν είναι η πρώτη φορά που το καθεστώς Άσσαντ χρησιμοποίησε χημικά όπλα,» ανέφερε ο υπουργός σε μια εκδήλωση για την ισλαμοφοβία που οργανώθηκε στην Άγκυρα, όπως ανέφερε η Hurriyet Daily News.

Ο τούρκος υπουργός εξωτερικών προσπάθησε με τις δηλώσεις του να πετύχει αφενός την κάλυψη των δυτικών για την μόνιμη κατοχή της περιοχής του Αφρίν, απ’ όπου ο υπουργός εξωτερικών της Ρωσίας, Λαβρόφ, έχει καλέσει την Τουρκία να αποχωρήσει. Αφετέρου, επιχείρησε να συγκαλύψει τις στενές οργανικές σχέσεις των μυστικών της υπηρεσιών με την ΜΚΟ «Λευκά Κράνη», White Helmets, που εκτός όλων των άλλων καταγγέλθηκε κι ως υπεύθυνη για την επίθεση με χημικά στη Ντούμα. Η καταγγελία προήλθε για την White Helmets, έγινε από τον πρώτο αναπληρωτή του επικεφαλής του τμήματος βασικών λειτουργιών του Γενικού Επιτελείου της Ρωσίας, υποστράτηγου Viktor Poznikhir.

Το χτύπημα αυτό δεν έχει τελειώσει. Είναι σίγουρο ότι πάμε ολοταχώς σ’ ένα νέο γύρο κλιμάκωσης της διεθνούς αναμέτρησης στην Μέση Ανατολή. Κι αυτή τη φορά δεν πρόκειται να περιοριστεί στη Συρία.

Ο Δημήτρης Καζάκης είναι Πρόεδρος του Ε.ΠΑ.Μ.

epamhellas.gr