Ευ. Βενιζέλος για προστατευόμενους μάρτυρες: «Μια ιστορία μεταξύ Κάφκα και Ιονέσκο»

Συνέντευξη στην Κατερίνα Γαλανού

- Πριν από ακριβώς δύο χρόνια, όταν ο Δημήτρης Παπαγγελόπουλος μιλούσε υπό τη σκιά της νεραντζιάς για «το μεγαλύτερο σκάνδαλο από συστάσεως ελληνικού κράτους», εσείς από το βήμα της Βουλής είχατε παρουσιάσει με πάσα λεπτομέρεια την ανατομία ενός εγκλήματος, ένα σενάριο σκευωρίας, το οποίο τους μήνες που ακολούθησαν εκτυλίχθηκε μπροστά στα μάτια μας μέχρι κεραίας...

Σας ευχαριστώ που κάνατε αυτή την αναδίφηση. Στην ομιλία μου στη Βουλή, ακριβώς πριν από δύο χρόνια, στις 21 Φεβρουαρίου 2018, την ομιλία που πήρε δημοσιογραφικά τον τίτλο «πάρτε το σχετικό» λόγω της πυκνής τεκμηρίωσης με έγγραφα, παρουσίασα όλο το σενάριο της σκευωρίας. Την πρωτοφανή προσβολή του πολιτεύματος. Την κατάλυση των εγγυήσεων του κράτους δικαίου. Την οργανωμένη επιχείρηση ευτελισμού και χειραγώγησης της Δικαιοσύνης.

Ισως τότε κάποιοι να θεώρησαν υπερβολικούς τους χαρακτηρισμούς μου. Δυστυχώς, ήμουν απολύτως ακριβής, ενδεχομένως και επιεικής. Ολα επιβεβαιώθηκαν με εντυπωσιακή ταχύτητα και πληρότητα. Δεν πρόκειται όμως για φάρσα, αλλά για τραγωδία. Η σκευωρία Novartis είχε μια προφανή πολιτική στόχευση, πρωτίστως όμως έβλαψε και εξακολουθεί να βλάπτει σε βάθος την αξιοπιστία και το κύρος της Δικαιοσύνης. Γέμισε με πληγές το σώμα της.

- Πρακτικά, τι σημαίνει αυτό που λέτε; Πού βρίσκεται δικονομικά η υπόθεση;

Δείτε λοιπόν τη σημερινή εικόνα. Υπάρχει ένα πρωτοφανές δικονομικό κομφούζιο που προκάλεσαν αρχικά οι εμπνευστές και δράστες της σκευωρίας, αλλά τροφοδοτούν όσοι παρακολουθούν παθητικά το κατάντημα της Δικαιοσύνης χωρίς να ασκούν τις αρμοδιότητές τους και τις δικονομικές τους δυνατότητες, καθώς και όσοι έχουν θεσμικά και πολιτικά επαμφοτερίζουσα στάση για λόγους που κάποτε πρέπει να εξηγήσουν σε μια κοινή γνώμη που είναι γεμάτη από ερωτήματα.

Πέντε, μέχρι στιγμής, ανώτατοι και ανώτεροι εισαγγελικοί λειτουργοί καταγγέλλουν επωνύμως, για σωρεία παρεμβάσεων και όχι μόνο για τη σκευωρία Novartis, τον πρώην αναπληρωτή υπουργό Δικαιοσύνης. Η πρώην εισαγγελέας του Α.Π. και ο πλέον έμπιστος της αντεισαγγελέας του ανώτατου δικαστηρίου εναλλάσσονται ως μάρτυρες στο γραφείο του αντεισαγγελέα του Α.Π. που διενεργεί τώρα ποινική προκαταρκτική εξέταση κατά της εισαγγελέως Διαφθοράς για βαριές κακουργηματικές πράξεις.

Ομως η εισαγγελέας Διαφθοράς εξακολουθεί να ασκεί τα καθήκοντά της χωρίς να έχει θέσει έστω το ηθικό και δεοντολογικό ζήτημα ότι η ίδια ελέγχεται με δήλωση αποχής, ενώ σχετική ένσταση εξαίρεσης απορρίφθηκε από το Συμβούλιο Εφετών. Η Ολομέλεια των Εφετών Αθηνών σε συμβούλιο απέρριψε πρόταση του εισαγγελέα του Α.Π. να ανατεθεί η υπόθεση σε εφέτη ανακριτή. Η εισαγγελέας Διαφθοράς αναμένεται να καταθέσει ως μάρτυρας στην επιτροπή της Βουλής που διερευνά πιθανή ηθική αυτουργία του πρώην αναπληρωτή υπουργού σε κατάχρηση εξουσίας, δηλαδή σε ένα έγκλημα «γνήσια ιδιαίτερο», που μπορεί να τελεστεί μόνο από φυσικό αυτουργό, που είναι εισαγγελέας ή ανακριτής, και από κανέναν άλλο.

Η Βουλή έχει αρμοδιότητα, όπως ρητά προβλέπει το Σύνταγμα (άρθρο 86 παρ. 4) και επί των συμμετόχων, που σε περίπτωση παραπομπής υπουργού στο Ειδικό Δικαστήριο συμπαραπέμπονται, αλλά κάποιοι υποθέτουν ότι μπορεί να ασκηθεί δίωξη κατά του ηθικού αυτουργού, ενώ ο φυσικός αυτουργός παραμένει αλώβητος επειδή δίωξη μπορεί δήθεν να ασκήσει μόνο η εισαγγελική αρχή. Μόνο που τέτοια είναι πλέον η Βουλή και όσοι κινδυνεύουν να καταστούν κατηγορούμενοι έχουν όχι την υποχρέωση, αλλά το δικαίωμα να εξεταστούν ανωμοτί ως ύποπτοι και διαθέτουν -για τη δική τους προστασία- όλα τα δικαιώματα του οιονεί κατηγορουμένου. Η επιτροπή προκαταρκτικής εξέτασης της Βουλής λειτουργεί ως εισαγγελέας, ενώ παράλληλα η Εισαγγελία Διαφθοράς που διερευνάται από τη Βουλή ως ενδεχόμενος φυσικός αυτουργός των πράξεων που φέρεται να έχει τελέσει ως ηθικός αυτουργός ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Δικαιοσύνης εξακολουθεί να διενεργεί προκαταρκτική εξέταση για την υπόθεση Novartis!

Η προκαταρκτική όμως εξέταση κατά πολιτικών προσώπων διενεργείται κατά παραβίαση του Συντάγματος, γιατί η σκόπιμη παρερμηνεία του άρθρου 86 που επιχείρησε ο ΣΥΡΙΖΑ ως κυβέρνηση δεν καλύφθηκε, όπως επεδίωξε, με την εκ των υστέρων προσθήκη ερμηνευτικής δήλωσης μέσω της αναθεώρησης του Συντάγματος. Η σχετική πρόταση απορρίφθηκε και το κείμενο του Συντάγματος δεν μεταβλήθηκε. Αρα το ζήτημα της δικαιοδοσίας έχει κριθεί, ανήκει στη Βουλή, όπως λέει και η πάγια σχετική νομολογία.

Επιπλέον δύο αντεισαγγελείς του Α.Π. διενεργούν προκαταρκτική εξέταση για τις ενδεχόμενες ποινικές ευθύνες της εισαγγελέως Διαφθοράς, ενώ η Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών διενεργεί προκαταρκτική εξέταση για ενδεχόμενες ποινικές ευθύνες του αντεισαγγελέα του Α.Π. που κατήγγειλε παράνομες πράξεις της εισαγγελέως Διαφθοράς. Το κερασάκι δε της τούρτας είναι η γκροτέσκα ιστορία με τους προστατευόμενους μάρτυρες. Συγγνώμη για την κοινοτοπία, αλλά κινούμαστε μεταξύ Ιονέσκο και Κάφκα.

- Πείτε μας, λοιπόν, τι θα γίνει τώρα με τους προστατευόμενους μάρτυρες; Και κυρίως, τι θα γίνει με εκείνους που τους έθεσαν σε αυτό το καθεστώς, ενώ όπως είχατε καταγγείλει δεν τηρούνταν οι προϋποθέσεις;

Αξίζει να θυμηθούμε ότι οι περιβόητοι μάρτυρες έχουν χαρακτηριστεί ως «προστατευόμενοι» (καταθέτουν υπό καθεστώς ανωνυμίας) με πράξη του επίκουρου εισαγγελέα Διαφθοράς που ενήργησε σε υποκατάσταση του εισαγγελέα Πρωτοδικών Αθηνών και αργότερα ως «μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος» με πράξη της εισαγγελέως Διαφθοράς που ενέκρινε ο τότε αρμόδιος αντεισαγγελέας του Α.Π. Ο δεύτερος χαρακτηρισμός μπορεί να αποδοθεί μόνο όταν ο μάρτυρας δεν προσδοκά συμφέρον από την έκβαση της υπόθεσης. Ο μάρτυρας δημοσίου συμφέροντος έχει ουσιαστικά ποινική ασυλία. Οι μηνύσεις εναντίον του για ψευδορκία, συκοφαντική δυσφήμηση κ.ο.κ. τίθενται σε καθεστώς οριστικής αποχής από την ποινική δίωξη. Ο μάρτυρας καθίσταται ανώνυμος και ανεξέλεγκτος.

Τώρα φτάσαμε στο κωμικοτραγικό σημείο ο ένας από τους τρεις προστατευόμενους μάρτυρες να έχει αποβάλει την ιδιότητα αυτή και προς προστασία του εαυτού του και των δικαιωμάτων του να καταγγέλλει τους άλλους δύο, τους οποίους αναφέρει με τα ονόματά τους. Οι «προστατευόμενοι» μάρτυρες προσήλθαν να καταθέσουν ενώπιον του αντεισαγγελέα του Α.Π. με φυσική παρουσία στον ίδιο χώρο, αλλά αρνούνται να προσέλθουν ενώπιον ενός άλλου εισαγγελέα, δηλαδή ενώπιον της κοινοβουλευτικής επιτροπής προκαταρκτικής εξέτασης, με τους ίδιους όρους. Προσβάλλουν συνεπώς βάναυσα το κύρος της Βουλής ως δημοκρατικού και δικαστικού οργάνου. Οσα γίνονται σε σχέση με την αναζήτησή των μαρτύρων γελοιοποιούν τους δημοκρατικούς και δικαιοκρατικούς θεσμούς. Ο χαρακτηρισμός των μαρτύρων αυτών ως «προστατευομένων» και ως «δημοσίου συμφέροντος» πρέπει να αρθεί αμέσως. Αυτό συνιστά αυτονόητη υποχρέωση των εισαγγελικών αρχών στο πλαίσιο της αρχής της νομιμότητας και της αρχής της ιεραρχικής δομής της Εισαγγελίας.

- Γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ και προσωπικά ο αρχηγός του σπεύδουν με τέτοιο τρόπο να παρέμβουν και να απαιτήσουν την «προστασία» των προστατευόμενων μαρτύρων, διακινδυνεύοντας να θεωρηθεί ότι κάτι φοβούνται;

- Ο κ. Τσίπρας δήλωσε χαρακτηριστικά ότι όσα συμβαίνουν με τους προστατευόμενους μάρτυρες συνιστούν «ωμή παραβίαση των διακριτών και συνταγματικά κατοχυρωμένων ορίων ανάμεσα στην εκτελεστική, τη νομοθετική και τη δικαστική εξουσία». Δηλαδή αλλοίωση θεμελιωδών θεσμών και αρχών του πολιτεύματος, δηλαδή «εσχάτη προδοσία» σύμφωνα με τη νομική ορολογία του Ποινικού Κώδικα. Απορώ γιατί έπρεπε να δώσει τέτοια έμφαση και να εκδηλώσει τόσο μεγάλο ενδιαφέρον για ένα ζήτημα που χειρίζεται η επιτροπή της Βουλής. Η κλήτευση για εξέταση των «προστατευόμενων» μαρτύρων ενώπιον της επιτροπής προκαταρκτικής εξέτασης με τους όρους που τους εξέτασε ο αντεισαγγελέας του Α.Π. συνιστά εφαρμογή ρητών προβλέψεων του Συντάγματος και των νόμων και σεβασμό της αρχής της διάκρισης των εξουσιών, γιατί εν προκειμένω η Βουλή ενεργεί ως δικαστικό όργανο.

Ορθά όμως ο κ. Τσίπρας εντόπισε τον πυρήνα αυτού που έγινε με τους «προστατευόμενους» μάρτυρες επί των ημερών του, όταν στήθηκε η σκευωρία με τη δικονομική «διαχείριση» των «προστατευόμενων» μαρτύρων. Η νόμιμη προσπάθεια της Βουλής να εξετάσει ως εισαγγελικό όργανο τους μάρτυρες βγάζοντας τις κουκούλες τους ενώπιον του εισαγγελέα συνιστά εφαρμογή του Συντάγματος. Εφόσον όμως ο ίδιος ο κ. Τσίπρας κόπτεται τόσο πολύ για το ζήτημα των «προστατευόμενων» μαρτύρων και το τοποθετεί στο πεδίο της αλλοίωσης των θεσμών, τότε μπορούμε να του θυμίσουμε ότι αν κάτι είναι εντεταγμένο στην εγκληματική διαδρομή προς τη σκευωρία με στόχο την αλλοίωση των θεσμών και των πολιτικών συσχετισμών, αυτό είναι η παράνομη κάλυψη των αποδρασάντων μαρτύρων με κουκούλες και η ποινική ασυλία που τους παρασχέθηκε, και όχι η εξέτασή τους όπως προβλέπει η Ποινική Δικονομία.

- Οταν διαπιστώνατε στη Βουλή τον Μάιο του 2018 ότι «υπάρχει πρόβλημα δικαιοσύνης, πρόβλημα κράτους δικαίου, πρόβλημα, στην πραγματικότητα, αντοχής των θεσμών», πιστεύατε ότι θα δικαιωθείτε από τον ίδιο τον κ. Τσίπρα με την τελευταία διακήρυξη-υπόσχεσή του περί «ελέγχου των αρμών»;

Αποδεικνύεται ότι ακόμη και εν έτει 2020, τίποτα δεν είναι αυτονόητο σε σχέση με το νόημα και τις θεσμικές εγγυήσεις της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου. Κάποιοι λοιπόν πιστεύουν ακόμη σήμερα, μετά την εμπειρία των ολοκληρωτισμών του 20ού αιώνα, ότι σε μια σύγχρονη δυτική φιλελεύθερη δημοκρατία όποιος σχηματίζει κυβέρνηση, ελέγχει συμπαγώς το κράτος, όλους τους θεσμούς, όλη την «εξουσία». Χωρίς φραγμούς, χωρίς όρια, χωρίς αντίβαρα, χωρίς έλεγχο, χωρίς δικαιοσύνη, χωρίς ΜΜΕ, χωρίς κοινωνία των πολιτών, χωρίς διαδίκτυο και μέσα κοινωνικής δικτύωσης, χωρίς διεθνείς μηχανισμούς πολιτικού και δικαστικού ελέγχου.

Οταν τους το πεις έτσι, θα τους φανεί βαρύ και θα επιχειρήσουν να εξηγήσουν τη θέση τους. Να πουν ότι δεν εννοούν αυτό, αλλά τον έλεγχο της παρανομίας, της διαφθοράς. Για τον σκοπό αυτό υπάρχουν όμως σε κάθε συντεταγμένη και ευνομούμενη πολιτεία κανόνες και όργανα. Αρα δεν εννοούν αυτό. Πρέπει συνεπώς να αναστοχαστούν και να μας πουν τι εννοούν ακριβώς. Να εννοήσουν, δηλαδή, τι σημαίνει η σύγχρονη φιλελεύθερη δημοκρατία ως θεμελιώδης προϋπόθεση για οτιδήποτε άλλο. Ως ό,τι πιο προοδευτικό και πολύτιμο υπάρχει.



https://www.liberal.gr/