Το πάθος βοηθά τη μουσική έμπνευση
ΑΡΘΡΟ, ΜΟΥΣΙΚΗ 6:13:00 μ.μ.
Το πιο ακαταμάχητο πάθος παραμένει ο έρωτας, που ακόμα και σήμερα αποτελεί μέγα μυστήριο. Το ερωτικό πάθος, πέραν του ότι μπορεί να οδηγήσει σε ακραίες κοινωνικές συμπεριφορές, είναι η συναισθηματική κατάσταση που επηρεάζει περισσότερο από κάθε άλλη τους δημιουργούς, σε όλα τα μουσικά είδη.
Το ερωτικό πάθος είναι συχνά πηγή ζωής για τα δύο φύλα, αφού όσοι κυριαρχούνται απ' αυτό δύσκολα θα πλήξουν, ακόμα και αν δεν βρουν ανταπόκριση.
Υπάρχουν συναισθήματα που μας κάνουν να χάνουμε τον έλεγχο, βάζοντας φωτιά στην καρδιά και το κορμί μας. Το αχαλίνωτο πάθος δεν εκδηλώνεται αμέσως, αλλά είναι κάτι που δημιουργείται σταδιακά, μετά μερικούς μήνες σχέσης, δίνοντας τροφή σε ποιητές και συγγραφείς, που το εξυμνούν.
Το πάθος για την κοινωνική καταξίωση, μέσω της επαγγελματικής επιτυχίας, ή το μερίδιο στη νομή της εξουσίας είναι σίγουρα ισχυρά σε αρκετούς ανθρώπους, αλλά όχι τόσο δυνατά, για να οδηγήσουν στη δημιουργία τραγουδιών. Και αυτό, παρά την επιτυχία που μπορεί να γνωρίζουν σε άλλους τομείς της τέχνης, όπως ο κινηματογράφος και η λογοτεχνία.
Το πάθος για τα τυχερά παιγνίδια και το αλκοόλ είναι συνήθως ανεξέλεγκτο και μοιραία οδηγεί σε ολέθριες καταστάσεις, που ακόμα και στο τραγούδι αποφεύγονται.
Ο ερωτοχτυπημένος ανεβαίνει εύκολα στα ουράνια, αλλά μπορεί πολύ σύντομα να πέσει σε κατάθλιψη, ανάλογα με την πορεία της σχέσης του.
Το πάθος μας για κάποιον ή κάποια, συνήθως έρχεται σε κόντρα με τη λογική και συνήθως χρειάζεται αρκετός χρόνος για να συνειδητοποιήσουμε ότι αυτό το πάθος μάς κρατούσε αιχμαλώτους σε κατάσταση ψυχολογικής ομηρίας.
Οι ειδικοί λένε ότι χρειάζονται, τουλάχιστον, έξι μήνες για να οδηγηθεί μια σχέση σε σχέση πάθους και να μάς κάνει «τρελούς από έρωτα», σε σημείο που να μη σκεπτόμαστε τίποτε άλλο, εκτός από αυτό που αποτελεί πηγή του πάθους μας.
Αυτή η κατάσταση ευδαιμονίας, ή ιδιότυπου παραλογισμού, δεν διαρκεί πολύ, γιατί είναι πολύ πιεστική.
Ο έρωτας μπορεί να συνεχιστεί, αν όλα πάνε κατ' ευχήν: να έλθει ο γάμος, τα παιδιά· αλλά υπάρχει και η άλλη περίπτωση: κάτι να πηγαίνει στραβά και από την αγάπη να οδηγηθούμε στον πόνο και τον χωρισμό, με το πάθος να επιστρέφει πιο βίαιο από ποτέ.
Δεν είναι σύμπτωση το ότι τα περισσότερα τραγούδια που αναφέρονται στο πάθος το συνδυάζουν με το λάθος, μια λογική συνάρτηση γι' αυτούς που δεν γίνονται συχνά θύματα του πάθους τους, αφού σπάνια αυτό είναι ωφέλιμο για την ψυχική τους ισορροπία. Πάθος για πολλούς σημαίνει εξάρτηση και κάθε εξάρτηση σπάνια οδηγεί σε καλό. Παρ' όλα αυτά και οι πιο συγκρατημένοι γίνονται κάποτε θύματα κάποιου είδους πάθους, συντηρώντας τις εμπνεύσεις αυτών που δημιουργούν, στο χώρο της τέχνης.
Η έλλειψη ανταπόκρισης και η εγκατάλειψη γίνονται βασανιστικές και ο έρωτας μετατρέπεται σε αβυσσαλέο θυμό. Ολα αυτά τα συναισθήματα πάθους οδήγησαν συχνά τους στιχουργούς στο να γράψουν πετυχημένα τραγούδια.
Ο Τάκης Μουσαφίρης είναι ένας από τους λίγους συνθέτες (στο χώρο της λαϊκής μουσικής) που εμφανίστηκαν μετά το 1970 και κατάφεραν να προκαλέσουν με τα τραγούδια τους το ενδιαφέρον του κόσμου. Το Μυστικέ μου Ερωτα, με την Κατερίνα Στανίση, περιγράφει μια μορφή πάθους ιδιαίτερα επώδυνη: Μια φωτιά μού καίει τα στήθια, μια φωτιά, την αλήθεια δεν τη λέω πουθενά και πονώ και πονώ.
Μυστικέ μου έρωτα, αχ, έρωτα, σ' αγαπώ. Σ' αγαπώ.
Μυστικέ μου έρωτα και πάθος μου κρυφό.
Αλήθεια, πόσοι είχαν τη δύναμη, στην κατάλληλη στιγμή, να κάνουν αυτό που τραγουδά ο Στέλιος Καζαντζίδης, σε στίχους των Χρήστου Κολοκοτρώνη και Θεσσαλού, σε μουσική του Μανώλη Χιώτη στο Την έδιωξα κι όμως την αγαπώ:
Την έδιωξα να μην καταστραφώ, την έδιωξα μήπως και λησμονήσω,
τη χώρισα, τι πάθος φοβερό, δεν μπόρεσα μιαν άλλη ν' αγαπήσω.
Λίγοι λαϊκοί συνθέτες μας έχουν αποδώσει τόσο γλαφυρά την καθημερινή μας ζωή, όπως ο Ακης Πάνου. Στο θολωμένο μου μυαλό, το 1974, ο Καζαντζίδης τραγουδούσε: Στο θολωμένο μου μυαλό ο κόσμος είναι μια σταλιά, κάτι σκιές απ' τα παλιά και κάποιο πάθος μου τρελό.
Το 1991 ήταν η χρονιά που πέθανε ο Δημήτρης Λάγιος, δημιουργός του Τι πάθος, που υπάρχει στο άλμπουμ Ερωτική πρόβα, τραγουδισμένο από τον Γιώργο Νταλάρα: Τι πάθος βυθίζει σε πέλαγα το νου, βραδιάζει κι αλλάζει το χρώμα τ' ουρανού
βραδιάζει κι αλλάζει το χρώμα τ' ουρανού, τι πάθος βυθίζει σε πέλαγα το νου.
Ο Πέτρος Δουρδουμπάκης στο Μη σταματάς, με ερμηνεύτρια την Ειρήνη Λεγάκη, το 1990, τοποθετεί το πάθος μάλλον στη σωστή του διάσταση και δείχνει να μην έχει άγνοια για τις εξελίξεις: Μη σταματάς να λες πως μ' αγαπάς
και ας είναι τώρα ψέμα, είναι φορές που θέλεις να πονάς, να φτάνεις ώς το τέρμα.
Κανείς δεν ξέρει ο χρόνος τι θα φέρει κι αν κάνεις λάθος στο νέο σου το πάθος
μα θα 'μαι εδώ και θα σε περιμένω, σαν ένα κάρβουνο για πάντα αναμμένο.
Το 1994 ο Μίκης Θεοδωράκης παρουσιάζει την Πολιτεία Γ', στην οποία υπάρχει, σε στίχους Λίνας Νικολακοπούλου, Το πάθος που διώκεται, με τον Μανώλη Μητσιά:
Το πάθος που διώκεται, δεν πάει να επιδιώκετε. Εσείς θα βγείτε λάθος.
Στο βάθος το ζηλεύουμε αυτό που ρεζιλεύουμε και μάρτυράς μου ο Αθως.
Η Πριγκηπέσα, με τον Σωκράτη Μάλαμα, είναι ένα ακόμα τραγούδι που ταυτίζει τα λάθη μας με το πάθος: Αλλα θέλω κι άλλα κάνω κι έφτασα ώς εδώ, λάθη στραβά και πάθη μ' έβγαλαν σωστό. Ξημερώματα στο δρόμο ρίχνω πετονιά
πιάνω τον εαυτό μου και χάνω το μυαλό μου. Εξω φυσάει αέρας κι όμως μέσα μου
μέσα σ' αυτό το σπίτι, πριγκηπέσα μου, το φως σου και το φως χορεύουν γύρω μας
απίστευτος ο κόσμος κι ο χαρακτήρας μας.
Ο Τάσος Σαμαρτζής έγραψε τους στίχους και ο Νότης Μαυρουδής τη μουσική στο Ερωτικό, της Τάνιας Τσανακλίδου: Κι εγώ που χρόνια σ' αγαπώ
κρατάω το δάκρυ μου κρυφό, σου λέω ναι, χωρίς να το πιστεύω
Γιατί σε ξέρω πια καλά, για σένα τώρα είν' αργά. Στα ίδια λάθη, στα ίδια πάθη
κάθε βραδιά το κάθε βήμα θα σε φέρνει.
Ο Πρόδρομος Τσαουσάκης με τη Ρένα Ντάλλια, το 1951, και αργότερα η Πόλυ Πάνου, έκαναν επιτυχία το Φέρτε μια κούπα με κρασί, του Απόστολου Καλδάρα, σε στίχους Χαράλαμπου Βασιλειάδη: Βρε ζωή φαρμάκια στάζεις, σε βαρέθηκα, κι αν χρυσά παλάτια τάζεις, είναι ψεύτικα. Πέστε τραγούδια θλιβερά απ' της καρδιάς τα βάθη. Δεν είναι άλλα πιο βαριά απ' τα δικά μου πάθη.
Ο Ερρίκος Θαλασσινός έγραψε τους στίχους για το Πέρα από τη θάλασσα, του Γιάννη Μαρκόπουλου, που ακούστηκε για πρώτη φορά το 1966 από τη Βίκυ Μοσχολιού, στην ταινία του Ντίνου Δημόπουλου Κατηγορώ τους ανθρώπους.
Σωματικά ή ψυχικά, τα πάθη πάντα θα εμπνέουν τους καλλιτέχνες. Εμφανίστηκαν ταυτόχρονα με την ανθρώπινη παρουσία στη Γη και είναι απίθανο να μας αποχωριστούν· απλώς, σε κάθε περίοδο, θα μας δίνονται, μέσω των δημιουργών, σημαντικά ή αδιάφορα τραγούδια, αφού στον χώρο της μουσικής τους προηγούμενους αιώνες, κυρίως μέσω της όπερας, τα πάθη μάς χάρισαν αριστουργήματα, όπως Οθέλλος, Μποέμ, Κάρμεν, Λακμέ, κ.ά.
on 6:13:00 μ.μ..
Filed under
