Η χίμαιρα του χρέους
ΠΟΛΙΤΙΚΗ, ΡΟΗ 10:26:00 π.μ.
Αναβολή «επ’ αόριστον» φαίνεται ότι παίρνει η ρύθμιση του χρέους, έτσι τουλάχιστον όπως την είχε... ονειρευτεί η ελληνική κυβέρνηση. Κατά συνέπεια πάει περίπατο – πλην ισχυρότατης έκπληξης – και η ποσοτική χαλάρωση, άρα και ο έως πρότινος γνωστός οδικός χάρτης εξόδου στις αγορές. Άλλωστε η ίδια η κυβέρνηση πλέον ανακρούει πρύμναν και περνάει στο επόμενο πολιτικό και επικοινωνιακό αφήγημα, το οποίο ονομάζεται ανάπτυξη.
Η αλήθεια είναι ότι, μετά τον επικοινωνιακό «θρίαμβο» που ακολούθησε τη Μάλτα (7 Απριλίου) και συντηρήθηκε κάποιες εβδομάδες, ο πήχης τελικά χαμήλωσε πάρα πολύ. Μέχρι που έφτασε η ώρα των διαρροών της Κομισιόν, με αφορμή την πρόσφατη συνάντηση του Γιούνκερ με τον Σόιμπλε (το ρεπορτάζ δημοσιεύθηκε την Τρίτη στο euro2day.gr), ότι «η Γερμανία στην πραγματικότητα δεν θέλει συζήτηση για τα μεσοπρόθεσμα μέτρα του χρέους ούτε μετά τις εκλογές, αλλά και πιθανότατα ούτε μετά το τέλος του προγράμματος».
Ο λόγος; Ότι ο ΥΠΟΙΚ της Γερμανίας βλέπει την έξοδο από την ελληνική κρίση να επέρχεται μόνο μέσω της οδού των μεταρρυθμίσεων, των επενδύσεων και της ανάπτυξης. Ως εκ τούτου ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε επιμένει ότι η φράση «αν χρειαστεί» (να ληφθούν πρόσθετα μέτρα για το χρέος μετά τη λήξη του τρίτου μνημονίου), η οποία περιλαμβάνεται στην απόφαση του Eurogroup τον Μάιο του 2016, παραμένει σε πλήρη ισχύ.
Χωρίς προϋποθέσεις
Τώρα λοιπόν η κυβέρνηση πάει στο Eurogroup της επόμενης Πέμπτης 15 Ιουνίου προσδοκώντας στην πραγματικότητα μόνο την αξιολόγηση, μερικές καλές κουβέντες εκ μέρους των δανειστών και πιθανότατα μια αυξημένη δανειακή δόση, η οποία θα της επιτρέψει να ρίξει σύντομα μια τονωτική ένεση ρευστότητας στην αγορά. Αν βεβαίως το επιπλέον ποσό δεν συνδεθεί με νέα προαπαιτούμενα.
Αποτιμώντας κάποιος τι έχει συμβεί και τι έχει αποκαλυφθεί το τελευταίο διάστημα, συμπεραίνει ότι δεν ήταν ευτυχής έμπνευση η σύνδεση των μεσοπρόθεσμων μέτρων για το χρέος με τη δεύτερη αξιολόγηση του μνημονίου. Όχι ότι ο στόχος δεν είναι θεμιτός – και... ιερός –, αλλά τα δεδομένα μαρτυρούν ότι ίσως θα έπρεπε να κρατηθούν χαμηλότεροι τόνοι το προηγούμενο διάστημα.
Ανεξαρτήτως μάλιστα των όποιων πιθανών «υποσχέσεων» από κάποιους φιλόδοξους ή και «στημένους» παράγοντες των δανειστών, τα χαρτιά που ήταν απλωμένα στο τραπέζι δεν προμήνυαν μια θεαματική υποχώρηση του Σόιμπλε από τις πάγιες θέσεις του.
1 Η Γερμανία επ’ ουδενί λόγω επιθυμούσε να αναλάβει δεσμεύσεις με δημοσιονομικό κόστος προς χάριν της Ελλάδας εν μέσω προεκλογικής περιόδου. Ήταν εξ αρχής γνωστό.
2 Ο Σόιμπλε – και η Μέρκελ, η οποία τον περιβάλλει με απόλυτη εμπιστοσύνη – ουδέποτε θεώρησε ότι υπάρχει λόγος να παραχωρήσει οτιδήποτε στην Ελλάδα άνευ χειροπιαστών ανταλλαγμάτων. Οποιαδήποτε περαιτέρω ρύθμιση του χρέους θα συνοδεύεται, ως όρος απαράβατος, από ένα «μνημόνιο μεταρρυθμίσεων». Κι αυτό είναι γνωστό.
3 Η ρύθμιση χρέους της Ελλάδας θα αποτελεί, αναπόφευκτα, μοντέλο για ανάλογες ρυθμίσεις άλλων χωρών με πολλαπλάσια χρέη (όπως η Ιταλία, η οποία ακροβατεί στο χείλος της αβύσσου). Αυτό κι αν είναι από χρόνια γνωστό.
Είναι προφανώς πολύ δύσκολο να πιστέψει κάποιος ότι θα επιλεγόταν πρόωρα ένα τέτοιο μοντέλο, και μάλιστα πριν κριθεί αν ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) θα μετατραπεί σε «ευρωπαϊκό ΔΝΤ» με πρόβλεψη για χρεοκοπίες χωρών εντός του ευρώ, όπως η Γερμανία επιθυμεί. Πόσο μάλλον που τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος, ακόμη και αν περιγράφονταν, δεν θα ίσχυαν πριν περάσουν μερικά ακόμη χρόνια.
Ζορισμένος ο Ντράγκι
Από την άλλη πλευρά η πιεστική ανάγκη της κυβέρνησης ήταν να διαμορφωθεί ένας οδικός χάρτης για την έξοδο στις αγορές. Αναγκαία προϋπόθεση γι’ αυτό είναι ένα «πιστοποιητικό» βιωσιμότητας του χρέους της εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, το οποίο θα συνοδεύεται από την είσοδο των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE).
Πολλές φορές το προηγούμενο διάστημα είχε διαρρεύσει ότι θα υπήρχε κάποιου είδους καλή διάθεση από τον Μάριο Ντράγκι για αποδοχή μιας ασαφούς περιγραφής ή υπόσχεσης για μεσοπρόθεσμα μέτρα επί του χρέους, ώστε η ΕΚΤ να δώσει το «πιστοποιητικό» βιωσιμότητας και να εντάξει τα ομόλογά μας στο QE.
Όμως ο Ντράγκι έχει δύο σοβαρά προβλήματα:
Δεν μπορεί επί της ουσίας να δώσει ένα «πιστοποιητικό» βιωσιμότητας την ώρα που το ΔΝΤ μένει εκτός χρηματοδότησης του ελληνικού μνημονίου επειδή ακριβώς δεν κρίνει βιώσιμο το ελληνικό χρέος.
Δεν μπορεί τυπικά να δώσει το QE αν δεν καλύπτεται, πέραν του βασικού, και το κακό σενάριο βιωσιμότητας του χρέους, δηλαδή... αυτό του ΔΝΤ.
Εφ’ όσον όμως το ΔΝΤ ήταν καταφανές ότι δίνει χρόνο στη Γερμανία τουλάχιστον έως ότου τελειώσει με τις εκλογές της, δεν υπήρχε περίπτωση να προσφέρει τώρα αυτού του είδους τη διευκόλυνση στην Ελλάδα. Χώρια που το Ταμείο – πέραν του ότι παραμένει εκκρεμής η χρηματοδοτική συμμετοχή του στο ελληνικό μνημόνιο – έχει σημαντικές αντιρρήσεις με τη νομοθέτηση της επιστροφής των συλλογικών συμβάσεων στην Ελλάδα τον Σεπτέμβριο του 2018. Λέγεται μάλιστα ότι η διαφωνία του με την ελληνική κυβέρνηση δεν είναι μόνο αυτή.
Άλλωστε, όπως θα δούμε και στις σελίδες 10-11 του σημερινού «Ποντικιού», κάθε είδους επιπλέον «παραχώρηση» προς την Ελλάδα στο ζήτημα του χρέους δεν πρόκειται να υπάρξει χωρίς σοβαρές δεσμεύσεις εκ μέρους της χώρας μας για πολλά ακόμη χρόνια.
Με τούτα και μ’ εκείνα, οι κυβερνητικές προσδοκίες έμειναν μετέωρες. Η περαιτέρω ρύθμιση του χρέους από τώρα δεν ήταν παρά μια χίμαιρα. Για να συμβεί κάτι διαφορετικό στις 15 Ιουνίου, θα πρέπει να γυρίσει ο κόσμος ανάποδα. Προφανώς το ευχόμαστε, αν και δεν είμαστε ιδιαιτέρως αισιόδοξοι...
http://www.topontiki.gr/
Η αλήθεια είναι ότι, μετά τον επικοινωνιακό «θρίαμβο» που ακολούθησε τη Μάλτα (7 Απριλίου) και συντηρήθηκε κάποιες εβδομάδες, ο πήχης τελικά χαμήλωσε πάρα πολύ. Μέχρι που έφτασε η ώρα των διαρροών της Κομισιόν, με αφορμή την πρόσφατη συνάντηση του Γιούνκερ με τον Σόιμπλε (το ρεπορτάζ δημοσιεύθηκε την Τρίτη στο euro2day.gr), ότι «η Γερμανία στην πραγματικότητα δεν θέλει συζήτηση για τα μεσοπρόθεσμα μέτρα του χρέους ούτε μετά τις εκλογές, αλλά και πιθανότατα ούτε μετά το τέλος του προγράμματος».
Ο λόγος; Ότι ο ΥΠΟΙΚ της Γερμανίας βλέπει την έξοδο από την ελληνική κρίση να επέρχεται μόνο μέσω της οδού των μεταρρυθμίσεων, των επενδύσεων και της ανάπτυξης. Ως εκ τούτου ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε επιμένει ότι η φράση «αν χρειαστεί» (να ληφθούν πρόσθετα μέτρα για το χρέος μετά τη λήξη του τρίτου μνημονίου), η οποία περιλαμβάνεται στην απόφαση του Eurogroup τον Μάιο του 2016, παραμένει σε πλήρη ισχύ.
Χωρίς προϋποθέσεις
Τώρα λοιπόν η κυβέρνηση πάει στο Eurogroup της επόμενης Πέμπτης 15 Ιουνίου προσδοκώντας στην πραγματικότητα μόνο την αξιολόγηση, μερικές καλές κουβέντες εκ μέρους των δανειστών και πιθανότατα μια αυξημένη δανειακή δόση, η οποία θα της επιτρέψει να ρίξει σύντομα μια τονωτική ένεση ρευστότητας στην αγορά. Αν βεβαίως το επιπλέον ποσό δεν συνδεθεί με νέα προαπαιτούμενα.
Αποτιμώντας κάποιος τι έχει συμβεί και τι έχει αποκαλυφθεί το τελευταίο διάστημα, συμπεραίνει ότι δεν ήταν ευτυχής έμπνευση η σύνδεση των μεσοπρόθεσμων μέτρων για το χρέος με τη δεύτερη αξιολόγηση του μνημονίου. Όχι ότι ο στόχος δεν είναι θεμιτός – και... ιερός –, αλλά τα δεδομένα μαρτυρούν ότι ίσως θα έπρεπε να κρατηθούν χαμηλότεροι τόνοι το προηγούμενο διάστημα.
Ανεξαρτήτως μάλιστα των όποιων πιθανών «υποσχέσεων» από κάποιους φιλόδοξους ή και «στημένους» παράγοντες των δανειστών, τα χαρτιά που ήταν απλωμένα στο τραπέζι δεν προμήνυαν μια θεαματική υποχώρηση του Σόιμπλε από τις πάγιες θέσεις του.
1 Η Γερμανία επ’ ουδενί λόγω επιθυμούσε να αναλάβει δεσμεύσεις με δημοσιονομικό κόστος προς χάριν της Ελλάδας εν μέσω προεκλογικής περιόδου. Ήταν εξ αρχής γνωστό.
2 Ο Σόιμπλε – και η Μέρκελ, η οποία τον περιβάλλει με απόλυτη εμπιστοσύνη – ουδέποτε θεώρησε ότι υπάρχει λόγος να παραχωρήσει οτιδήποτε στην Ελλάδα άνευ χειροπιαστών ανταλλαγμάτων. Οποιαδήποτε περαιτέρω ρύθμιση του χρέους θα συνοδεύεται, ως όρος απαράβατος, από ένα «μνημόνιο μεταρρυθμίσεων». Κι αυτό είναι γνωστό.
3 Η ρύθμιση χρέους της Ελλάδας θα αποτελεί, αναπόφευκτα, μοντέλο για ανάλογες ρυθμίσεις άλλων χωρών με πολλαπλάσια χρέη (όπως η Ιταλία, η οποία ακροβατεί στο χείλος της αβύσσου). Αυτό κι αν είναι από χρόνια γνωστό.
Είναι προφανώς πολύ δύσκολο να πιστέψει κάποιος ότι θα επιλεγόταν πρόωρα ένα τέτοιο μοντέλο, και μάλιστα πριν κριθεί αν ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) θα μετατραπεί σε «ευρωπαϊκό ΔΝΤ» με πρόβλεψη για χρεοκοπίες χωρών εντός του ευρώ, όπως η Γερμανία επιθυμεί. Πόσο μάλλον που τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος, ακόμη και αν περιγράφονταν, δεν θα ίσχυαν πριν περάσουν μερικά ακόμη χρόνια.
Ζορισμένος ο Ντράγκι
Από την άλλη πλευρά η πιεστική ανάγκη της κυβέρνησης ήταν να διαμορφωθεί ένας οδικός χάρτης για την έξοδο στις αγορές. Αναγκαία προϋπόθεση γι’ αυτό είναι ένα «πιστοποιητικό» βιωσιμότητας του χρέους της εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, το οποίο θα συνοδεύεται από την είσοδο των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE).
Πολλές φορές το προηγούμενο διάστημα είχε διαρρεύσει ότι θα υπήρχε κάποιου είδους καλή διάθεση από τον Μάριο Ντράγκι για αποδοχή μιας ασαφούς περιγραφής ή υπόσχεσης για μεσοπρόθεσμα μέτρα επί του χρέους, ώστε η ΕΚΤ να δώσει το «πιστοποιητικό» βιωσιμότητας και να εντάξει τα ομόλογά μας στο QE.
Όμως ο Ντράγκι έχει δύο σοβαρά προβλήματα:
Δεν μπορεί επί της ουσίας να δώσει ένα «πιστοποιητικό» βιωσιμότητας την ώρα που το ΔΝΤ μένει εκτός χρηματοδότησης του ελληνικού μνημονίου επειδή ακριβώς δεν κρίνει βιώσιμο το ελληνικό χρέος.
Δεν μπορεί τυπικά να δώσει το QE αν δεν καλύπτεται, πέραν του βασικού, και το κακό σενάριο βιωσιμότητας του χρέους, δηλαδή... αυτό του ΔΝΤ.
Εφ’ όσον όμως το ΔΝΤ ήταν καταφανές ότι δίνει χρόνο στη Γερμανία τουλάχιστον έως ότου τελειώσει με τις εκλογές της, δεν υπήρχε περίπτωση να προσφέρει τώρα αυτού του είδους τη διευκόλυνση στην Ελλάδα. Χώρια που το Ταμείο – πέραν του ότι παραμένει εκκρεμής η χρηματοδοτική συμμετοχή του στο ελληνικό μνημόνιο – έχει σημαντικές αντιρρήσεις με τη νομοθέτηση της επιστροφής των συλλογικών συμβάσεων στην Ελλάδα τον Σεπτέμβριο του 2018. Λέγεται μάλιστα ότι η διαφωνία του με την ελληνική κυβέρνηση δεν είναι μόνο αυτή.
Άλλωστε, όπως θα δούμε και στις σελίδες 10-11 του σημερινού «Ποντικιού», κάθε είδους επιπλέον «παραχώρηση» προς την Ελλάδα στο ζήτημα του χρέους δεν πρόκειται να υπάρξει χωρίς σοβαρές δεσμεύσεις εκ μέρους της χώρας μας για πολλά ακόμη χρόνια.
Με τούτα και μ’ εκείνα, οι κυβερνητικές προσδοκίες έμειναν μετέωρες. Η περαιτέρω ρύθμιση του χρέους από τώρα δεν ήταν παρά μια χίμαιρα. Για να συμβεί κάτι διαφορετικό στις 15 Ιουνίου, θα πρέπει να γυρίσει ο κόσμος ανάποδα. Προφανώς το ευχόμαστε, αν και δεν είμαστε ιδιαιτέρως αισιόδοξοι...
http://www.topontiki.gr/
on 10:26:00 π.μ..
Filed under
