ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΥΠΟΒΡΥΧΙΩΝ: ΠΙΟ ΙΣΧΥΡΗ ΑΠΟ ΠΟΤΕ

ΥΠΟΒΡΥΧΙΑ ΤΥΠΟΥ 214

Τον Οκτώβριο του 1998 το ΚΥΣΕΑ αποφάσισε την απόκτηση τριών υποβρυχίων (με προαίρεση για ένα επιπλέον), εκ των οποίων τα δύο θα κατασκευάζονταν στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά. Το ύψος της σύμβασης έφθασε τελικά τα 1,2 δις € και υπογράφηκε τον Φεβρουάριο του 2000 περιλαμβάνοντας σημαντικό υποκατασκευαστικό έργο και αντισταθμιστικά οφέλη σε ποσοστό 19%. Παράλληλα προχώρησε το πρόγραμμα Neptune II για την αναβάθμιση 3+1 σκαφών κλάσεως Type 209/1200 ΠΟΣΕΙΔΩΝ με εφοδιασμό τους και με το νέο σύστημα αναερόβιας πρόωσης (AIP-Air Independent Propulsion) των 214HN συνολικού ύψους 826,1 εκ.€

Τα υποβρύχια U-214HN κλάσεως «Παπανικολής», αποτελούν ότι πιο σύγχρονο υπάρχει σήμερα παγκοσμίως στον τομέα των μη πυρηνοκίνητων υποβρυχίων, με τα Υ/Β «ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ» και Υ/Β «ΠΙΠΙΝΟΣ» να εντάσσονται πρώτα υπηρεσία. Μετά από μακροχρόνιες παλινδρομήσεις και με ορατό τον κίνδυνο απαξίωσης της τεράστιας επένδυσης που είχε γίνει από το ελληνικό δημόσιο, την λύση τελικά ανέλαβε να δώσει το ΠΝ σε συνεργασία με το προσωπικό των ναυπηγείων που εν μέσω τεράστιων λειτουργικών προβλημάτων, συνέβαλλαν καθοριστικά ώστε το πρόγραμμα να «ξεκολλήσει». Τελικά στις 23 Ιουνίου 2016, παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Προκόπη Παυλόπουλου, πραγματοποιήθηκε η τελετή ονοματοδοσίας και ύψωσης Σημαίας των υποβρυχίων ΜΑΤΡΩΖΟΣ και ΚΑΤΣΩΝΗΣ στις εγκαταστάσεις του ναυπηγείου Σκαραμαγκά.

Με τον τρόπο αυτό το ΠΝ ολοκλήρωσε και τυπικά τη διαδικασία ένταξης των δύο υποβρυχίων που απέμεναν στο πλαίσιο του προγράμματος προμήθειας τεσσάρων νέων υποβρυχίων τύπου U214H κλάσης «ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ» εγκαινιάζοντας μια νέα εποχή υπεροχής της Ελλάδας σε ότι αφορά την άσκηση θαλάσσιου ελέγχου Το Υ/Β«ΜΑΤΡΩΖΟΣ» εντάχτηκε ακολούθως σε πολύμηνη διαδικασία «επιχειρησιακής αξιολόγησης» και πλαίσιο αυτής της διαδικασίας συμμετείχε την άνοιξη του 2016 σε Νατοϊκή άσκηση στο Γιβραλτάρ (όπου εξέπληξε τους πάντες με τις επιδόσεις του).
Λίγους μήνες αργότερα πραγματοποίησε στρατηγικής σημασίας «επίσκεψη» στη Μεγίστη (Καστελλόριζο) η οποία προβλήθηκε δεόντως από τα ελληνικά ΜΜΕ, προκειμένου να αποσταλεί ένα ισχυρό μήνυμα κυριαρχίας απέναντι στο καθεστώς της Άγκυρας που επιβουλεύεται την Ελληνική ακεραιότητα και δικαιοδοσία στα νησιά του Αν. Αιγαίου. Παράλληλα και το Υ/Β «ΚΑΤΣΩΝΗΣ» πραγματοποίησε φάση επιχειρησιακής αξιολόγησης με προγραμματισμένες δοκιμές εν πλω.
Η ΥΠΕΡΟΧΗ ΤΩΝ ΥΠΟΒΡΥΧΙΩΝ 214

Όπως τονίζουν στελέχη της Διοίκησης Υποβρυχίων του ΠΝ, τα υποβρύχια κλάσης 214HN είναι χωρίς αμφιβολία τα κορυφαία συμβατικά Υ/Β λόγω της υπεροχής τους στους δύο σημαντικότερους τομείς για την επιβίωση ενός σύγχρονου Υ/Β που είναι:
α)αύξηση εμβέλειας και διάρκειας αποστολής σε κατάδυση και
β) αύξηση του επιχειρησιακού βάθους που δυσχεραίνει τον εντοπισμό και καταστροφή του Υ/Β αλλά επιτρέπει και στον κυβερνήτη του να έχει μεγαλύτερα περιθώρια εκτέλεσης ελιγμών.
Τα 4 υποβρύχια κλάσης 214HN διαθέτουν οκτώ τορπιλοσωλήνες των 533mm με συνολικό απόθεμα 16 τορπιλών. Οι τέσσερις τορπιλοσωλήνες μπορούν να χρησιμοποιηθούν για βλήματα UGM-84D Block 1C με εμβέλεια που υπερβαίνει τα 120 χλμ. Η χρήση του UGM-84 παρέχει σημαντικές δυνατότητες επίτευξης πλήγματος εναντίον σκαφών επιφανείας σε αποστάσεις που δεν είναι δυνατό με την χρήση τορπιλών. Η «καρδιά» του υποβρυχίου κλάσης 214HN είναι το ολοκληρωμένο σύστημα ISUS-90-15 που ολοκληρώνει το σύνολο των αισθητήρων (σόναρ, περισκόπια), το σύστημα ESM/ELINT, την ζεύξη δεδομένων, τα ραντάρ και το σύστημα πλοήγησης. Στις λειτουργίες του περιλαμβάνεται η διαχείριση ιχνών, η ανάλυση των απειλών και «συγχώνευση» της εικόνας των αισθητήρων (multi-sensor fusion).

Στο σύγχρονο επιχειρησιακό περιβάλλον πέραν των τυπικών επιχειρήσεων των Υ/Β εναντίον υποβρυχίων και σκαφών επιφανείας δίδεται ιδιαίτερη έμφαση στο τρίπτυχο ISR (Intelligence, Surveillance, Reconnaissance). Για την κάλυψη των ανωτέρω απαιτήσεων τα υποβρύχια κλάσης 214HN εφοδιάστηκαν με ένα σύγχρονο σύστημα ESM/ELINT. Εκτός των διαδικασιών συλλογής πληροφοριών (ELINT) καθοριστικής σημασίας είναι η δυνατότητα των 214ΗΝ να παρέχουν δεδομένα στόχου (target data relay) σε άλλη μονάδα επιφανείας ή Υ/Β ή εναέριο μέσο όπως τα ελικόπτερα S-70B6.

To πλέον σημαντικό πλεονέκτημα έγκειται στην άρση του περιορισμού απαίτησης για ανάδυση σε βάθος περισκοπίου για χρήση του αναπνευστήρα (snorkel), ώστε το Υ/Β να κινηθεί με τους κινητήρες diesel (όπου απαιτείται ατμοσφαιρικό οξυγόνο) για να επαναφορτιστούν οι συσσωρευτές. Αυτό από επιχειρησιακής πλευράς σημαίνει ότι τα U-214HN δεν είναι είναι τρωτά σε επιθέσεις επιφάνειας και από αέρος κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης που χαρακτηρίζεται ως η «πλέον επικίνδυνη» για υποβρύχια συμβατικής πρόωσης κατά τη διάρκεια πολεμικών επιχειρήσεων.
TO ΜΕΛΛΟΝ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ

Για την Διοίκηση Υποβρυχίων το μέλλον περιλαμβάνει την πρόκληση της αντικατάστασης των γηρασμένων υποβρυχίων “209”. Τα ελληνικά υποβρύχια “209” είναι σε ηλικία περίπου 40 ετών. Εξαίρεση είναι το Υ/Β ΩΚΕΑΝΟΣ που δέχθηκε εκτεταμένο εκσυγχρονισμό και είναι ικανό να παραμένει σε υπηρεσία για άλλα 10 με 15 χρόνια. Από τα 11 ελληνικά υποβρύχια του Π.Ν σήμερα με εξαίρεση τα 4 “214” και το Υ/Β ΩΚΕΑΝΟΣ, το Π.Ν αναγκαστικά θα κληθεί να αντικαστήσει τα υπόλοιπα έξι “209” και μάλλον όχι ένα προς ένα αφού οι δημοσιονομικές συνθήκες δεν το επιτρέπουν.

Τα κλάσης “209”, ναι μεν έχουν εκσυγχρονιστεί και παραμένουν αξιόμαχα πλην όμως χρειάζονται αντικατάσταση μέσα στα επόμενα 10 χρόνια. Δεδομένου πως το Π.Ν έχει δείξει σαφή προτίμηση στα επιθετικά όπλα και στις ικανότητες αυτών όπως συμβαίνει με τα Υ/Β τότε από κοινού πολιτική και στρατιωτική ηγεσία οφείλουν να εκπονήσουν ναυπηγικό πρόγραμμα.

Στην αντίπερα όχθη του Αιγαίου η κατασκευή του πρώτου τουρκικού υποβρυχίου “214” ξεκίνησε στις 10 Οκτωβρίου 2015. Το υποβρύχιο αναμένεται να ενταχθεί στις τάξεις του Τουρκικού Ναυτικού περί το 2020. Συνολικά, το Τουρκικό ναυτικό αναμένεται να παραλάβει 6 υποβρύχια “214”. Μέχρι την ολοκλήρωση των παραλαβών για τουρκικά υποβρύχια “214” που δεν αναμένται να είναι πριν από το 2025, το Π.Ν θα διατηρεί ξεκάθαρο ποιοτικό προβάδισμα.

Τη δεδομένη χρονική στιγμή το Τουρκικό Ναυτικό βασίζεται στα σύγχρονα υποβρύχια κλάσης GÜR (Mod 209 Type 1400) οι παραδόσεις των οποίων έχουν λάβει χώρα μεταξύ 2003 και 2007.
Επιπροσθέτως, σε υπηρεσία βρίσκονται επιπλέον τέσσερα Υ/Β κλάσης PREVEZE (209 Type 1400) τα οποία εντάχθηκαν στο Τουρκικό Ναυτικό μεταξύ 1994 και 1999. Αμφότερα υποβρύχια τύπου 209/ 1400 έχουν ιδιαίτερα εξελιγμένα συστήματα και χρησιμοποιούν υπερσύγχρονες τορπίλες Tigerfish Mk 24 Mod 2 και STN Atlas DM2A4 καθώς και βλήματα Harpoon. Τον υποβρύχιο στόλο της τουρκίας συμπληρώνουν τα τέσεσρα υ/β κλάσης AY (209 Type 1200) εκ των οποίων τα δύο δέχθηκαν πρόγραμμα εκσυγχρονισμού τον Μάρτιο του 2011. Ο εκσυγχρονισμός τους έλαβε χώρα στα πο σύγχρονα υ/β του τύπου 209/1200 και περιλάμβανε τα ηλεκτρονικά του Υ/Β καθώς και την αξιοποίηση σύγχρονων αμερικανικών τορπιλών τύπου Mk48 ADCAP Mod6. Τα υπόλοιπα δύο υποβρύχια του τύπου που δεν εκσυγχρονίστηκαν αναμένεται να αποσυρθούν με την ναυπήγηση και επιχειρησιακή ένταξη των πρώτων υποβρυχίων “214” μεταξύ 2020 και 2023. Τα υποβρύχια που εκσυγχρονίστηκαν ήταν τα TCG Doğanay και TCG Dolunay. Τα υπόλοιπα δύο μη εκσυγχρονισμένα αξιοποιούν παλαιές τορπίλες AEG SST 4, Mk-37 και Mk-23.Εν πρώτοις, ένα γρήγορο συμπέρασμα για την τουρκική διοίκηση υποβρυχίων είναι τα νεότευκτα σκάφη που διαθέτει καθώς και οι σύγχρονες τορπίλες που φέρουν εν αντιθέσει με το ελληνικό ΠΝ που έχει παρωχημένες τορπίλες SUT και SST4. Το Π.Ν διαθέτει ικανά πλήν όμως παλαιά Υ/Β και σύντομα πρέπει να προβεί σε ναυπηγήσεις Υ/Β ώστε να συνεχίσει να διατηρεί ικανή ποσοτική δύναμη αλλά και ποιοτική υπεροχή όπως συμβάνει σήμερα. Παράλληλα, οφείλουμε να τονίσουμε για πολλοστή φορά την ανάγκη προμήθειας σύγχρορνων τορπιλών για τα υποβρύχια “214”.

http://www.triklopodia.gr